Wydaje się, że planowanie układu elementów pokrycia na połaci tylko niepotrzebnie wydłuża krycie dachu. Nic bardziej mylnego. Czas temu poświęcony odzyskuje się podczas pracy, ponieważ na dachu nie trzeba się już zastanawiać nad dopracowaniem szczegółów, a kiedy nabierze się wprawy, takie planowanie zajmuje niewiele czasu.
Tekst Kamil Muszyński
Po wykonaniu wstępnego krycia, ale przed przystąpieniem do układania pokrycia należy sprawdzić geometrię dachu. W tym celu w dachach dwuspadowych mierzy się szerokość i długość każdej połaci, a także ich przekątne. W dachach kopertowych konieczne jest sprawdzenie szerokości połaci i jej wysokości. Jeśli są jakieś rozbieżności, należy je skorygować podczas montażu łat.
Etap projektowania
Po zmierzeniu połaci warto ją sobie narysować na kartce. Ułatwi to rozmierzenie dachu. Następnie na podstawie projektu wrysowujemy wszelkiego rodzaju przebicia przez połać (na przykład okna połaciowe, kominy, lukarny) oraz układ kontrłat i łat.
Rozstaw łat jest wyznaczony przez dane pokrycie i często podany przez jego producenta. Natomiast rozstaw kontrłat jest zdeterminowany przez układ krokwi. Kontrłata skrajna podpierająca łaty nie powinna być wysunięta dalej niż 15-20 cm poza skrajną krokiew.
Wstępnie rozrysowujemy też elementy pokrycia – dachówki po 2-3 kolumny, a blachy – co jeden arkusz, moduł lub panel. Najefektowniej wyglądają połacie, które nie mają elementów docinanych. Dlatego ważne jest dopasowanie pokrycia – dachówek, arkuszy – do długości połaci. Aby nie trzeba było ich docinać, warto rozmierzyć odległość od okapu do kalenicy i ustalić średni rozstaw łat. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Wówczas przycina się dachówki lub arkusze wzdłuż kalenicy.
Etap wykonania
Kolejny etap trasowania odbywa się już na dachu, po zamocowaniu kontrłat i łat według rysunku.
W jednym z narożników lub w środku połaci wyznaczamy kąt prosty i od niego rysujemy na łatach białą kredą linie pomocnicze do układania dachówki (co 2-3 dachówki) lub blach (co 1 arkusz, moduł lub panel).
Zaznaczamy miejsca usytuowania wszystkich elementów przebijających połać, na przykład okien dachowych, kominków wentylacyjnych, dachówek wentylacyjnych (żeby były rozłożone symetrycznie). Jeśli okno wypada tak, że pod nim nie ma pełnej dachówki, trzeba je przesunąć o kilka centymetrów wyżej lub niżej. Sprawdzamy od strony wnętrza, gdzie znajdą się dolne krawędzie okien dachowych. Jeśli za nisko lub za wysoko, podobnie jak można je zamontować nieco niżej lub wyżej.
Modele blachodachówek z symetrycznymi przetłoczeniami (można kryć na dwie strony) rozmierza się od środka do szczytów lub też od krawędzi elementów przebijających połać do szczytów.
Ułożenie pasów blachy płaskiej łączonej na rąbek rzemieślniczy planuje się od środka połaci do szczytów.
Inna zasada obowiązuje przy rozmierzaniu pokryć z blachy panelowej łączonej na klik. Trzeba je tak ustawić, aby z obydwu stron połaci znalazły się panele o takiej samej szerokości.
Przy lukarnie bez ścianek pokrycie rozmierza się od kalenicy w dół do koszów, Jeśli natomiast w projekcie jest lukarna typu wole oko, to rozmierzanie dachu zaczyna się od tego elementu.
Pokrycie na połaciach dachu kopertowego zawsze układa się od środka na dwie strony.
