Pokrycie dachowe, jakim jest gont drewniany, powinno być wprowadzane do obrotu legalnie. Jego zastosowanie przez uczestników procesu budowlanego wiąże się z przestrzeganiem przepisów, odpowiedzialnością, konsekwencjami i zagrożeniami formalnymi przy braku odpowiedniej dokumentacji. Na co należy zwrócić uwagę?
Tekst SŁAWOMIR BIEROZA
Temat wprowadzania do obrotu i stosowania wyrobów budowlanych to bardzo rozbudowany i często bagatelizowany problem. W dzisiejszym świecie wielu zarówno producentów, jak też dystrybutorów czy konsumentów pomija aspekty prawne, dążąc tylko do maksymalizacji swoich zysków. Tym samym zaburza działanie rynków zbytu i zaniżając ceny. W konsekwencji prowadzi to do utraty zysków i spadku sprzedaży uczciwie działających producentów i dystrybutorów. Moja Firma Naturalne Pokrycia Dachowe jest producentem i na co dzień spotykam się z niestosowaniem przepisów prawa przez inne podmioty oraz niewiedzą końcowych odbiorców, nawet instytucji publicznych. Jesteśmy firmą, która jako jedyna uzyskała w 2015 roku aprobatę techniczną i mogła się zająć legalną dystrybucją na terenie kraju.
CZYM JEST GONT DREWNIANY?
Gont drewniany jest wyrobem budowlanym, który należy do grupy produktów objętych obowiązkiem sporządzania krajowej deklaracji właściwości użytkowych, zawierającej wszystkie niezbędne informacje wskazane w rozporządzeniu. Jest to dokumentem, w którym producent deklaruje właściwości użytkowe wyrobu budowlanego, między innymi: numer krajowej oceny technicznej bądź aprobaty, nazwę i adres siedziby producenta. Zgodnie z przepisami, by mógł on zostać wprowadzony do obrotu i stosowania, powinien być oznakowany znakiem budowlanym B. Gont drewniany nie jest objęty przedmiotowym zakresem żadnej z Polskich Norm. Dlatego też wyrób ten można wprowadzić do obrotu jedynie w ściśle określonych sytuacjach.
- Jest on wyrobem regionalnym, wtedy też jego stosowanie i wprowadzanie do obrotu może odbywać się wyłącznie na terenie regionu, w którym została wydana decyzja przez właściwy wojewódzki inspektorat nadzoru budowlanego.
- Gont drewniany jest zgodny z wydaną dla niego europejską bądź krajową oceną techniczną wydaną dla danego producenta wyrobu budowlanego.
- W sytuacji, gdy gont został legalnie wprowadzony do obrotu na terenie innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej bądź EFTA i został zaimportowany z tego kraju.
- Gont jest zastosowany zgodnie z jednostkowym stosowaniem w szczególnych przypadkach, mianowicie wtedy, gdy musi być zaprojektowany i wytworzony ze względu na specjalne potrzeby, dla jednego konkretnego budynku. Nie może więc być on przedmiotem swobodnego handlu ani pochodzić z produkcji seryjnej. Oznacza to, że tylko w specyficznych i nielicznych przypadkach oraz w sytuacji, gdy na rynku krajowym nie jest wytwarzany materiał o wymaganych parametrach można zastosować prawo dopuszczające jednostkowe stosowanie.
Niejednokrotnie jako producent i wykonawca spotykam inwestorów, firmy oraz przyszłych konsumentów, bez wiedzy
o materiale, jaki chcą zastosować na swym obiekcie.
Może prowadzić to do poważnych konsekwencji – od braku gwarancji na wyrób i jakości jego wykonania, aż po zwrot zewnętrznych środków przeznaczonych na modernizację, budowę czy remont danego dachu. Warto przy tym podkreślić, że wielokrotnie nadużywa się jednostkowego stosowania, by tym samym uniknąć deklarowania właściwości użytkowych oraz znakowania znakiem B. Wielorazowo wykonawcy stosują gont o tych samych parametrach na wielu budynkach przy różnych zamówieniach publicznych, tworząc dla takiego zastosowania indywidualną dokumentację techniczną.
To również jest działaniem nieprawidłowym, ponieważ jednostkowe stosowanie dotyczy tylko specyficznych sytuacji, a wyrób taki nie może pochodzić z produkcji seryjnej i powinien być wytworzony wyłącznie na potrzeby jednego budynku.
Stosowanie gontów pochodzących od zazwyczaj tego samego producenta na wielu budowach podpierane indywidualną dokumentacją techniczną jest działaniem nieprawidłowym, ponieważ taki produkt jest stale w ofercie producenta i jest dostępny dla każdego, co jest równoznaczne z pochodzeniem z seryjnej produkcji. Warto zwrócić uwagę, że wyroby wyprodukowane przy użyciu tych samych materiałów, narzędzi i w takim samym procesie wytwarzania, a jedynie ze zmienionymi wymiarami, nie mogą być uznane za materiały wyprodukowane nieseryjnie. Przyczyną tego stanu rzeczy jest najprawdopodobniej próba obejścia przepisów z powodu niemożności oznakowania wymaganym znakiem budowlanym B. Jest to działanie nieprawidłowe nie tylko producenta, ale również kierowników budów i inspektorów nadzoru, którzy dopuszczają takie materiały pomimo swoich obowiązków zawartych w Prawie budowlanym (między innymi zapewnić przy wykonywaniu robót stosowanie wyrobów zgodnych z art. 10 ustawy Prawo budowlane).
Jednakże z nieznanych przyczyn, najprawdopodobniej również z niewiedzy, kierownicy budów i inspektorzy nadzoru akceptują takie materiały i – co więcej – podpisują się pod ich zgodnością z polskimi przepisami.
Ciężko jest więc zrozumieć takie postępowanie, gdyż dopuszczając taki materiał nie mamy pewności co do deklarowanych właściwości, dostajemy wątpliwą jakość materiału oraz – o zgrozo! – mamy materiał, który nie jest zgodny z Ustawą o wyrobach budowlanych, Prawem Budowlanym, a więc nie powinien w ogóle znajdować się w obrocie i być dopuszczony do stosowania. Dlatego też przy planowaniu inwestycji z użyciem materiału budowlanego, jakim jest gont drewniany, należy dokładnie sprawdzić dokumentację wykonawcy, nie tylko pod względem faktycznym – czy posiada znak B i deklaruje właściwości użytkowe, ale również czy zachodzi podstawa i ma prawa do jej wystawienia.
Do pełnego poznania prawidłowych warunków dopuszczenia należy żądać od takiego wykonawcy przedstawienia aprobaty technicznej bądź krajowej oceny technicznej, czy też decyzji o regionalnym wyrobie budowlanym, a w razie jednostkowego zastosowania sprawdzić należy, czy wyrób, jaki oferuje firma nie pochodzi z produkcji seryjnej oraz czy produkt nie różni się tylko wymiarami od tego przedstawionego w indywidualnej dokumentacji technicznej. Deklaracje przedstawiane przez wykonawców, producentów są często tylko dokumentem wystawionym bez podstaw, a formalnie nawet nie są zgodne ze wzorem i wymaganiami, jakie postawiono w rozporządzeniu, co do informacji, jakie powinna ona posiadać.
Podlasie jest jedynym regionem w Polsce, gdzie w okolicach i w samej Puszczy Białowieskiej od dawien dawna były wytwarzane wszystkie rodzaje pokryć dachowych takie jak: dranica, wiór, wpust.
Drewniane dachy to moja pasja. Jako producent i wykonawca swoją wiedzę, niezbędną przy wytwarzaniu i kryciu naturalnymi pokryciami dachowymi pobierałem od starych przedwojennych mistrzów, którzy naukę czerpali od swych poprzedników. Przekazane tajniki oraz doświadczenie pozwoliły mi stworzyć dachy oryginalne i jedyne w swym rodzaju. Odtworzyłem produkcję zapomnianych gontów drewnianych. Udowodniłem, iż pokrycia z drewna są nadal niezastąpione i pożądane w budownictwie. W 2015 roku została wydana przez ITB aprobata techniczna a wszystkie rodzaje gontów drewnianych i moja firma jako jedyna w Polsce i w Europie mogła posługiwać się znakiem B oraz wprowadzać do obrotu i stosować legalne produkty. Gonty pozostały bez żadnych środków impregnujących ze względu na to, że stosowanie środków chemicznych do drewna może doprowadzić do zmniejszenia żywotności tego pokrycia na dachu.
Jako pasjonat, producent i wykonawca pokryć drewnianych – chciałbym, aby zgodnie z przepisami gont drewniany był przykładem jakości samej w sobie, dlatego też naciskam na respektowanie przepisów, które pozwalają nie tylko na legalne wprowadzenie do obrotu i stosowania, ale również pozwalają na uzyskanie materiału o wysokiej jakości i gwarantują satysfakcję oraz charakter wykonania i gwarancji.
Zadowolenie z dobrej jakości gontów o legalnym pochodzeniu przyniesie efekty nie tylko wykonawcy, ale również inwestorom, którzy będą latami cieszyć się z zastosowanego materiału, mogącego przetrwać pokolenia.
Drewno to symbol natury, dlatego też potrafi odwdzięczyć się i pokazać swój naturalny urok tym, którzy umiejętnie i z pasją z nim pracują. Wizualny efekt końcowy to oznaka wysiłku włożonego przez zespół ludzi – pasjonatów, którzy wkładają swe serce, by wydobyć z tego materiału naturalne piękno. Uważam, że wszystkie dachy mają w pewnym sensie duszę, która przez włożony trud i energię w jego wytworzenie odwdzięcza się swym użytkownikom pięknem, ekologią i naturą. Jesteśmy dumni z każdego najmniejszego detalu, jaki dany jest nam wykonać, tworząc w swoim rodzaju naturalne dachy drewniane, które mają w sobie piękno, tradycję i trwałość.
SŁAWOMIR BIEROZA
mistrz ciesielstwa i dekarstwa, członek Oddziału Podlaskiego PSD z 25-letnim doświadczeniem w budownictwie drewnianym; producent gontów drewnianych; właściciel firmy Naturalne Pokrycia Dachowe, 17-106 Orla, ul. Krzywa 2,
tel. +48 601 493 547, biuro@naturalnepokryciadachowe.pl
