Kiedy dekarz powinien chronić swoje rozwiązania? Czy wybrać ochronę patentową czy raczej zgłosić wzór użytkowy? Jak wygląda droga do uzyskania patentu i wzoru użytkowego? Do kogo można się zgłosić w celu uzyskania ochrony patentowej?
Tekst RAFAŁ PODBORSKI
W środowisku dekarskim, ochrona intelektualna odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu przewagi nad konkurencją. Dla dekarzy, którzy opracowują innowacyjne rozwiązania i detale montażowe, ważne jest zrozumienie różnych form ochrony, takich jak patenty i wzory użytkowe.
Różnica między patentem a wzorem użytkowym
Patent jest formą ochrony intelektualnej udzielaną wynalazcom na ich nowe i innowacyjne rozwiązania techniczne. Jest to prawo wyłączności, które daje posiadaczowi patentu uprawnienie do korzystania z wynalazku oraz możliwość zakazu innym osobom wykorzystywania, produkowania, sprzedawania lub importowania wynalazku bez zgody posiadacza patentu. Patent stanowi potwierdzenie prawnego statusu wynalazku oraz jego oryginalności, nowatorstwa i działania wynalazczego. Przykładem patentu w branży dekarskiej może być nowatorski system odprowadzania deszczówki z dachu bądź też sam element zapewniający samooczyszczenie takiego systemu.
Moim zdaniem rozwiązania podlegające ochronie patentowej w branży dekarskiej są czasochłonne i wymagają sporych nakładów finansowych na ich opracowanie, dlatego też raczej niewielu dekarzy jest w stanie sprostać tym wymaganiom. Z tego powodu w moim przekonaniu zgłoszenia patentowe pozostaną domeną producentów materiałów budowlanych wykorzystywanych w branży dekarskiej.
Wzorem użytkowym jest zaś nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Przykładem wzoru użytkowego w branży dekarskiej może być na przykład opracowanie nowego systemu łączenia blachy (alternatywa dla rąbka) bądź też takie zmodyfikowanie wykorzystywanych narzędzi, aby nadać im nową bądź też dodatkową funkcjonalność.
Ochrona intelektualna, w tym patenty i wzory użytkowe, mogą zapewnić dekarzom prawo wyłączności do korzystania z ich wynalazków i wzorów. Decyzja o opatentowaniu rozwiązania lub zarejestrowaniu wzoru użytkowego powinna być przemyślana i strategiczna. Oto kilka czynników, które warto wziąć pod uwagę.
- Nowatorskość opracowanego rozwiązania lub detalu. Jest ważnym kryterium do rozważenia. Ochrona patentowa jest udzielana na rozwiązania, które są nowatorskie i nieznane publicznie przed zgłoszeniem wniosku. Jeśli rozwiązanie ma takie cechy, warto rozważyć opatentowanie. Wynalazek czy też rozwiązanie przestaje być nieznany publicznie w sytuacji, gdy dekarz zaprezentuje je na przykład na stronie internetowej, w mediach społecznościowych, czasopismach branżowych czy choćby na targach branżowych.
- Działanie wynalazcze. Opracowane rozwiązanie musi wykazywać działanie wynalazcze, czyli mieć charakter techniczny i wnosić istotną innowację w stosunku do istniejących rozwiązań.
Formalna droga do ochrony
Aby uzyskać patent lub zarejestrować wzór użytkowy, należy zgłosić wniosek do właściwego urzędu patentowego. W Polsce jest to Urząd Patentowy RP. Droga do uzyskania patentu obejmuje kilka kroków, takich jak przygotowanie wniosku, złożenie wniosku, badanie formalne i merytoryczne, a następnie ewentualne udzielenie patentu.
W mojej ocenie po podjęciu decyzji o chęci zgłoszenia patentu czy też zastrzeżenia wzoru przemysłowego pierwszym krokiem w celu uzyskania ochrony jest udanie się do specjalisty (rzecznik patentowy, prawnik z wiedzą w zakresie postępowania przed Urzędem Patentowym) w celu uzyskania informacji, czy rozwiązanie w ogóle może podlegać ochronie i czy ma zdolność patentową (w przypadku patentu) bądź też czy wzór użytkowy podlega ochronie. Jeżeli dane rozwiązanie nadaje się do ochrony, kolejnym krokiem jest przygotowanie wniosku i złożenie go w Urzędzie Patentowym. Specjalista powinien doradzić czy lepszym rozwiązaniem jest zgłoszenie wniosku patentowego czy też ochrona wzoru użytkowego, gdyż niejednokrotnie granica między nimi jest bardzo cienka. Zauważyć należy, iż przygotowanie wniosku, zwłaszcza patentowego, jest dosyć skomplikowane i sugerowałbym zapewnienie sobie wsparcia ze strony profesjonalistów.
Samo zgłoszenie wniosku i rozpatrzenie przez Urząd Patentowy podlega opłacie w wysokości co do zasady 550 zł. Po uzyskaniu decyzji dotyczącej ochrony wymagane jest uiszczenie kolejnych opłat związanych z przyznaniem ochrony na dany okres.
Wnioski
Opatentowanie rozwiązań i zarejestrowanie wzorów użytkowych mogą przynieść dekarzom wiele korzyści. Ochrona intelektualna pozwala na wyłączne korzystanie z opracowanych rozwiązań, budowanie rozpoznawalności marki, zwiększenie wartości rynkowej i potencjalne generowanie dodatkowych przychodów. Jednak decyzja o ochronie powinna być oparta na dokładnej analizie, a skonsultowanie się ze specjalistą jest kluczowe, gdyż istotne jest dokonanie takiego opisu patentu czy też wzoru użytkowego, aby dawał on maksymalnie szeroką ochronę. Droga do otrzymania ochrony jest raczej długa i wyboista, wymaga sporej cierpliwości. Niemniej jednak uzyskanie ochrony pozwala twórcy danego rozwiązania posługiwać się mianem jego odkrywcy, a producenci materiałów wykorzystywanych w dekarstwie czy też po prostu inni dekarze nie mogą ignorować udzielonej ochrony nie narażając się na
konsekwencje.
RAFAł PODBORSKI
Radca prawny, specjalista z zakresu prawa umów, windykacji należności, obsługi prawnej firm. Reprezentuje kancelarię prawną Capita, 30-698 Kraków, ul. Moszyńskiego 9, www.kpcapita.pl.
Współpracuje z Oddziałem Małopolskim Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy.
