Najważniejsze parametry wysokoparoprzepuszczalnych membran wstępnego krycia (MWK) określą normy dopuszczające je do obrotu na rynku budowlanym. Są jednakowe w całej Unii Europejskiej. Jednak warto omówić niektóre z nich ze względu na różnego rodzaju wątpliwości i niejasności.
Opracowanie IWONA SZCZEPANIAK
Konsultacja KRZYSZTOF PATOKA
Paroprzepuszczalność. Jest niewątpliwie najważniejsza z nich. Jej wielkość decyduje o tempie wysychania dachu. Jest to istotne, ponieważ membrana przekazuje parę wodną do przestrzeni utworzonej przez kontrłatę tylko wtedy, gdy wilgoć zamienia się w parę wodną. Do tego potrzebna jest wysoka temperatura. Warto wiedzieć, że od wymiaru paroprzepuszczalności zależy, czy membranę można ułożyć na styk z termoizolacją. Grupa ekspertów PSD określiła, że w Polsce za MWK można uznać te produkty, których opór dla przepływu pary wodnej wyrażony w równoważnej grubości powietrza [Sd] jest mniejszy od 0,3 m. Oznacza to, że przy tak niskim Sd membrany, można ułożyć ją na styk z termoizolacją.
Paroprzepuszczalność do 2005 roku określało się w [g/m2/24 h]. W folderach producenci podawali ilość pary wodnej, jaką mogła przepuścić membrana przez swoją powierzchnię w określonych warunkach i w określonym czasie. Należy jednak pamiętać, że jest to parametr zależny od temperatury i wilgotności. Tak określana paroprzepuszczalność była tym większa, im była wyższa temperatura badania. Dlatego normy w UE nakazują używać współczynnika oporu dyfuzyjnego Sd [m]. Wskazuje on, jaki opór napotyka para wodna przechodząca przez membranę w porównaniu do oporu równoważnej warstwy powietrza. Im niższa wartość Sd, tym wyższa jest paroprzepuszczalność. Obecnie, większość membran ma już Sd ≤ 0,02 m. Stawiają one parze taki opór, jak dwucentymetrowa lub cieńsza warstwa powietrza. Warto pamiętać, że im MWK jest grubsza (ma większy ciężar powierzchniowy – większą gramaturę), tym para wodna trudniej przez nią przenika. Dlatego tylko nieliczne MWK o gramaturze przekraczającej 200g/m² mają Sd ≤ 0,02 m.
Wodoszczelność. Aby membrana dachowa skutecznie chroniła izolację cieplną przed przeciekaniem pokrycia dachowego, musi być odporna na działanie wody. Według obowiązujących norm jej wodoszczelność mierzy się odpornością na przesiąkanie i określa klasami. Wcześniej producenci podawali wytrzymałość na nacisk słupa wody swoich membran. Zależy ona od filmu, czyli cienkiej, specjalnej powłoki funkcyjnej, której właściwości zależą od materiału i technologii wykonania MWK. Ważne jest więc, aby fabryczna wodoszczelność membrany była jak najwyższa, chociaż norma dopuszczająca MWK do obrotu wymaga jedynie określonego czasu przesiąkania, co odpowiada naciskom słupa wody o wysokości około 25 cm. Takie minimalne parametry musi mieć membrana i określa się je jako klasa W1. Wynika to z tego, że w praktyce membrany nie muszą być hydroizolacyjne. Najlepsze produkowane w Polsce produkty wytrzymują nacisk 1,5-5 m słupa wody.
Odporność na uszkodzenia mechaniczne. Wytrzymałość mechaniczna membrany zależy głównie od jej ciężaru powierzchniowego, inaczej mówiąc – od gramatury. Im wyższa jest jej wartość, tym lepsza jest wytrzymałość membrany. Jest to jednak parametr zazwyczaj przeceniany, gdyż o trwałości MWK decyduje oddziałujące na nią promieniowanie ultrafioletowe (UV). Membrany już ułożone na dachu nie są poddawane żadnemu obciążeniu mechanicznemu. Ich wytrzymałość może mieć znaczenie jedynie w trakcie ich układania. Im wyższa jest gramatura, tym mniej promieniowania UV dotrze do filmu funkcyjnego. Dlatego w wielu krajach z długą tradycją stosowania MWK dekarze układają membrany o gramaturach około 200 g/m².
Jeżeli membrana ma być układana na pełnym deskowaniu, też powinna mieć wysoką gramaturę i grubość. Tak w ogóle nie powinno się stosować membran lżejszych niż 130 g/m2.
Odporność na promieniowanie UV. Wszystkie membrany dachowe są bardzo wrażliwe na promieniowanie ultrafioletowe (UV) zawarte w świetle słonecznym, ponieważ niszczy ono ich strukturę. Dzieje się tak mimo, że do produkcji membran stosuje się tworzywa z dodatkiem specjalnych stabilizatorów zwiększających ich odporność na promieniowanie UV. Problem polega na tym, że te stabilizatory są wypalane (zużywane) przez promieniowanie, które zawsze pada na MWK w trakcie prowadzenia prac montażowych. Dlatego nie należy zostawiać MWK zbyt długo na dachu bez pokrycia zasadniczego, a oprócz tego trzeba ograniczać czas, w którym membrana dachowa narażona jest na stałe działanie słońca. Promieniowanie UV niszczy wszystkie tworzywa, a szczególnie te, które są cienkie i przez które przechodzi światło słoneczne. Z tego powodu powinno się stosować jak najgrubsze MWK. Dlatego ważne jest, aby po zakończeniu budowy dachu zabezpieczyć MWK przed dostępem światła docierającego do nich od strony poddasza, z okien dachowych, wyłazów i innych okien. Najlepiej jest zasłonić wszystkie okna tanimi materiałami (na przykład czarną folią). Z tych samych powodów, gdy nie ma deskowania, należy osłonić MWK w okapach.
Odporność temperaturowa. Dach, a wraz z nim membrana, narażony jest na działanie bardzo niskiej temperatury zimą (–40°) i wysokiej latem. Najbardziej nagrzewane są południowe połacie o pochyleniu około 55°. Na takich dachach pokrytych dodatkowo czarnymi blachami temperatura wynosi maksymalnie nawet 150°C na powierzchni pokrycia. Przy niższych kątach, innych kolorach pokrycia i pozostałych połaciach temperatura jest niższa. Pod pokryciem na membranie są jeszcze niższe (maksymalnie 120°C), gdyż membrany są w dużym dystansie od pokrycia umożliwiającym wentylowanie dachu. Z tego powodu na większość membran nie wpływa temperatura. Natomiast ich uszkodzenia są wywoływane głównie przez promieniowanie ultrafioletowe zawarte w świetle dziennym i te uszkodzenia są często przypisywane wpływom temperatury. Najmniejszą odporność na temperaturę mają membrany z filmem polietylenowym, ale może to być groźne tylko na niektórych dachach.
