Dachówki Edilians na elewacjach. Czy dachówki można układać w pionie?

Moda się czasem zmienia. Coś przychodzi. Coś odchodzi. Moda na płaskie dachówki, proste surowe architektonicznie bryły, bezokapowe dachy chyba trwa. Jednak dostrzec można pewną jej ewolucję. Płaskie dachówki pojawiają się na części elewacji, a czasem nawet na całej ich powierzchni. Trzeba przyznać, że efekt bywa elektryzujący. Jednocześnie jest podkreślona pewna surowość bryły i uwypuklona zachwycająca naturalność ceramiki oraz struktury dachówek.

Poszukiwania

Płaska dachówka swoją prostą formą pasuje do prostej formy bryły architektonicznej łącznie z jej elewacjami. Dachówka płaska, czy to zakładkowa z zamkami (np. HP10 Huguenot, HP20 Huguenot, Alpha 10 Ste Foy, Beauvoise Huguenot), czy to płaska bezzamkowa (np. Plate 20×30 Huguenot, Neoplate Ste Foy, Stretto Huguenot) ma jeszcze jedną cechę, która powoduje, że dobrze sprawdza się na elewacjach, czyli w pionie. Jest płaska. Jest stabilna, nie chwieje się, nie przechyla się na jedną stronę. Tym kluczem dochodzimy do pierwszego wniosku, że dachówki, które leżą na płaszczyźnie stabilnie mogą być układane w pionie. Czyli rozszerzamy możliwości techniczne z dachówek płaskich zakładkowych i płaskich bezzamkowych na całą grupę dachówek kształtowych, które leżą stabilnie. Wymieniać można długo, ale będą w tej grupie dachówki nowatorskie jak Diamant Huguenot, ale także marsylki (np. PV10 Huguenot, PV13 Huguenot), sercówki (Losangee Huguenot), tak zwane suwakowe (H10 Huguenot i H13 Huguenot), różne holenderki płaskie (H2 Huguenot, Tenord i Monopole No1 też z zakładów Huguenot). Kluczem jest tutaj niewysoki, poprzeczny profil dachówek. Są one po prostu stabilne jak się je powiesi na łatach. Problem mogą w tym zastosowaniu sprawiać dachówki profilowane, które mają wysoki profil i środek ciężkości przesunięty w stronę fali dachówki. W tej grupie możemy wymienić dachówki esówki/ holenderki (np. Panne S Huguenot) i dachówki śródziemnomorskie, romańskie (np. Omega 10 Ste Foy czy Plain Sud Gelis). Te dachówki po położeniu na łatach przechylają się na stronę fali i potrzebują podparcia dachówki sąsiedniej. To właśnie ta cecha wydaje się pewną barierą w zastosowaniu ich na elewacji.

Refleksja

Jednak rozglądając się podczas podróży po różnych regionach z dachami „dachówkowymi” można zauważyć na przykład, że niewielkie boki lukarn są wykładane dachówkami „niededykowanymi” na pion, np. holenderkami. Dlaczego więc nie zastosować ich na dużych powierzchniach? Kluczem wydaje się tutaj rzemiosło, pomysł, dekarskie know-how i chyba brak szerszej tradycji. Ale jakichś wyraźnych, technicznych przeciwwskazań nie ma. Pamiętać należy tylko, że powyżej pewnego kąta dachu wszystkie dachówki należy mocować mechanicznie.

Rozwiązanie

Przyjrzyjmy się dachówce mnich-mniszka, która podpowie nam jak można podejść do układania na elewacjach dachówek o „niestabilnej” budowie. Mnich-mniszka nie należy do powszechnie stosowanych, a i oferta tych dachówek na rynku w Polsce nie jest duża, jest może nawet wyjątkowo skromna w porównaniu z innymi „powszechnie” stosowanymi typami dachówek. Ale są materiały źródłowe i filmy na YT pokazujące układanie tych dachówek. Przytoczmy jedną z technik rzemieślniczych. Przy układaniu dachówek na łatach to mniszkę układa się na łatach, a mnicha na mniszkach. Jednym z rozwiązań jest ułożenie między mniszkami pionowej listwy, do której są mocowane mnichy. Zatem pragnąc ułożyć na dachu i elewacji dachówkę – np. holenderkę, esówkę – ograniczeniem wydaje się elewacja. Wystarczy jednak zaczerpnąć pomysł ze wspomnianej techniki układania dachówek mnich-mniszka i na elewacji zastosować odpowiedniej wielkości łaty, listwy układane w pionie pod profil dachówki tak, aby ją po prostu ustabilizować.