Koniec roku kalendarzowego 2023 to czas przygotowania warunków programu ochrony ubezpieczeniowej w zakresie ubezpieczenia OC dekarzy na 2024 rok.
Od wielu lat Zarząd Główny Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy (PSD) we współpracy z naszym domem brokerskim przygotowuje i wdraża specjalny program ochrony ubezpieczeniowej w zakresie ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej (OC) firm dekarskich, które zrzesza w swoim gronie. Przez cały ten czas staraliśmy się na łamach „Naszego Dekarza” przybliżyć wszystkim zainteresowanym tę problematykę. Nie jest ona łatwa i – co więcej – trudno ją uprościć nawet wprowadzeniem kolorowych ilustracji. Terminologia ubezpieczeniowa postrzegana jest co najmniej jako nużąca, a przecież ubezpieczony i zapracowany dekarz oczekuje, że skoro zapłacił określoną składkę ubezpieczeniową, to ubezpieczyciel powinien nieomal zawsze pokrywać roszczenia, z jakimi zgłaszają się do dekarza między innymi jego zleceniodawcy.
Dotychczas wielokrotnie zwracaliśmy uwagę dekarzy na fakt, iż profesjonalne ubezpieczenie OC jest niezbędne dla bezpiecznego prowadzenia tej szczególnej profesji budowlanej, jaką jest zawód dekarz. Waga i znaczenie ubezpieczenia OC paradoksalnie wzrasta w okresach załamań koniunktury gospodarczej, stagnacji lub kryzysów. Powód tego jest dość prosty – obok rosnącej z Polsce świadomości poszkodowanych co do ich praw wynikających z doznanych szkód w trudnych okresach spadków wskaźników ekonomicznych, wzrasta skłonność do dochodzenia roszczeń nieomal za każdy rodzaj uszczerbku majątkowego, za który ponosi odpowiedzialność osoba trzecia, na przykład firma dekarska. Z tych powodów wskazujemy na najistotniejsze kwestie, o których każdy dekarz powinien pamiętać.
Przedmiotem ubezpieczenia w ramach ubezpieczenia OC nie jest określony składnik majątkowy ubezpieczonego (dekarza). Ubezpieczenie OC może być zawarte nawet przez ubezpieczającego (ubezpieczonego) niemającego żadnego majątku.
Ewentualne przyszłe zobowiązania wynikające ze szkód wyrządzonych innym osobom lub podmiotom są trudne do oszacowania, jednak prawdopodobieństwo wyrządzenia takich szkód zleceniodawcom lub innym osobom (podmiotom) niezwiązanym żadną umową w ramach prac dekarskich jest dość duże i to pomimo dołożenia przez ubezpieczonego należytej staranności w trakcie realizacji swojej działalności. Powyższe prowadzi do jednego podstawowego wniosku, pomimo iż zawarcie umowy ubezpieczenia OC nie jest nakazane prawem, to każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, a firma dekarska w sposób szczególny, powinien korzystać z ochrony ubezpieczeniowej w ramach ubezpieczenia OC w związku z prowadzoną działalnością lub posiadanym mieniem.
Zawarcie umowy ubezpieczenia OC zapewnia dodatkowe korzyści z oprócz tych wspólnych dla wszystkich rodzajów ubezpieczenia. Zwracamy uwagę, iż wypłata odszkodowania lub świadczenia za ubezpieczonego to nie jedyna (choć najistotniejsza) korzyść z zawarcia umowy ubezpieczenia OC. Warto pamiętać, że w ramach udzielanej ochrony ubezpieczyciel, w granicach sumy ubezpieczenia, zobowiązany jest także do:
- zbadania zasadności wysuwanych przeciwko ubezpieczonemu roszczeń odszkodowawczych;
poniesienia kosztów wynagrodzenia rzeczoznawców powołanych za zgodą ubezpieczyciela w celu ustalenia okoliczności i wysokości szkody; - poniesienia kosztów obrony sądowej w sporze cywilnym prowadzonym zgodnie z zaleceniami ubezpieczyciela.
Dodatkowe ważne uwagi dla firm dekarskich związane z zawieraniem umów ubezpieczenia OC:
- Wrogiem dobrego zabezpieczenia interesu majątkowego firmy dekarskiej w ramach ubezpieczenia OC jest:
– przerwa w ochronie ubezpieczeniowej, na przykład wywołana brakiem wznowienia wcześniej zawartej umowy ubezpieczenia OC przed terminem końca dotychczasowego okresu ubezpieczenia. Ponieważ prace dekarskie (szczególnie o znacznych zakresach) wiążą się z naturalną sezonowością, to niektórzy dekarze świadomie przesuwają w czasie decyzję o zawarciu umowy ubezpieczenia OC na czas rozpoczęcia faktycznego przyjmowania zleceń na usługi dekarskie.
– zawarcie umowy ubezpieczenia OC ze zbyt niską wysokością Sumy Gwarancyjnej (S.G.), która zawsze stanowi górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń w finansowym pokrywaniu roszczeń poszkodowanych.
Zdarza się, iż dekarze kierując się często błędnie rachunkiem ekonomicznym, starają się dostosować wysokość S.G. do wartości przeciętnie realizowanych prac dekarskich i na tej podstawie podejmują decyzję o wyborze wysokości S.G. Niestety, może to okazać się bardzo dotkliwym błędem, szczególnie gdy w trakcie wykonywania swoich prac firma dekarska doprowadzi do poważnej szkody wielokrotnie przewyższającej swą wartością (wartością roszczeń odszkodowawczych) przychód firmy, na jaki może ona liczyć w związku z wykonaniem zlecenia. Szczególnie powinni zwracać na to uwagę dekarze, którzy realizują swoją działalność na obiektach czynnych, w których jest prowadzona działalność gospodarcza przez zleceniodawcę lub inne podmioty (na przykład najemców). W takich okolicznościach wyrządzenie poważnej szkody rzeczowej, ale także następczych szkód finansowych związanych z uniemożliwieniem prowadzenia działalności gospodarczej poszkodowanym lub jej poważnym ograniczeniem jest realnym zagrożeniem dla firmy dekarskiej. Negatywne skutki z tym związane mogą być pokryte tylko z umowy ubezpieczenia OC z odpowiednio wysoką S.G. - Program w zakresie omawianego ubezpieczenia OC dla firm dekarskich zrzeszonych w PSD pozwala uzyskać szeroki zakres ochrony ubezpieczeniowej przy relatywnie niewysokich kosztach. Uzyskanie podobnych efektów w pojedynczych umowach ubezpieczenia OC dla firmy dekarskiej może okazać się trudne do osiągnięcia zarówno w wymiarze samego bezpiecznego zakresu ochrony ubezpieczeniowej, jak i związanych z nim kosztów ubezpieczenia (wysokości składek ubezpieczeniowych). Należy jednak pamiętać, iż szczególnie w ubezpieczeniach OC istotnym elementem wpływającym na średnie wysokości odszkodowań są zmiany – wzrosty inflacyjne lub wzrosty minimalnych wynagrodzeń, które często znajdują swoje odzwierciedlenie w roszczeniach w sytuacji wypadków na osobie. Te z kolei nie są obojętne dla kształtowania poziomu składek ubezpieczeniowych.
W poprzednich latach dla poparcia tezy o konieczności zawierania umów ubezpieczenia OC przez dekarzy przywoływaliśmy faktyczne i podane do publicznej wiadomości informacje o wypadkach – często pożarach, za powstanie których odpowiedzialność cywilną ponosiła firma dekarska. Były to firmy niezrzeszone w PSD. Niestety, nieprzerwanie od roku 2020 tego typu sytuacje odnotowujemy także w ramach programu ochrony ubezpieczeniowej dla członków PSD. Warto pamiętać, iż miały miejsce poważne wypadki osobowe i związane z nimi roszczenia, na przykład pracownika do pracodawcy (dekarza), których wartości sięgają znaczących kwot, ale także pożary, których skutki i wartość roszczeń odszkodowawczych osiągnęła poziom dotychczas niespotykany w ramach tego programu ubezpieczeniowego. W każdej z sytuacji samo wystąpienie szkody lub wypadku nie przesadza o tym, iż ponosi za nie odpowiedzialność cywilną dekarz, ale ubezpieczenie OC daje realne zabezpieczenie sytuacji ekonomicznej firmy dekarskiej, do której takie roszczenia wpływają, a ponadto w ramach procedury odszkodowawczej daje możliwość skorzystania przez ubezpieczonego z analizy prawnej ubezpieczyciela w zakresie zasadności samych roszczeń kierowanych do dekarza przez poszkodowanego.
JACEK BARANOWSKI
Wiceprezes zarządu Pierwszego Polskiego Domu Brokerskiego SAGA Brokers Sp. z o.o., ul. Słoneczna 15A, 60-286 Poznań, www.sagabrokers.pl.
