Z jednej strony ceny energii i wysokie koszty ogrzewania, a z drugiej coraz większa świadomość i potrzeba ochrony środowiska naturalnego mają kluczowy wpływ na decyzję o termomodernizacji poddasza. Dlatego obecnie wymiana okien dachowych na poddaszu zdobywa coraz większą popularność, bo nowoczesne, trzyszybowe okna nie tylko dostarczają światło, ale także chronią przed stratami ciepła. Jak ją dobrze przeprowadzić?
Tekst MACIEJ GIZICKI
W pierwszej kolejności należy ocenić stan okna dachowego oraz wnęki okiennej. Po przeglądzie należy zdecydować czy okno można jeszcze odnowić, czy nadaje się ono już tylko do wymiany. Jeżeli okno jest w dobrym stanie, bez wyraźnych ubytków w materiale, można postawić na jego renowację. Mowa tu o konserwacji i renowacji powłok lakierniczych, ewentualnie o wymianie pakietu szybowego, profili dociskających pakiet szybowy czy o wymianie starych uszczelek, a w niektórych sytuacjach – zamontowaniu dodatkowych uszczelek obwodowych. Takie zadania realizuje serwis producenta. Istnieje również możliwość zamówienia poszczególnych części i samodzielnej modernizacji okna.
Jeśli okno dachowe jest w złym stanie, to należy rozważyć jego wymianę, która wcale nie musi oznaczać remontu poddasza. Bardzo ważna jest przy tym wnęka okienna. Prawidłowo wykonana dolna jej płaszczyzna powinna być prostopadła względem podłogi, a górna – równoległa do niej. Jeżeli nie jest ona wykonana poprawnie, na oknie – nawet po jego wymianie – może osadzać się kondensat pary wodnej, który skraca czas eksploatacji okna dachowego.
Sposoby wymiany okna
Istnieją trzy sposoby wymiany okna dachowego. Pierwszym, na którym najbardziej zależy klientom, jest wymiana bez naruszania szpalet. Jeżeli konstrukcja dachu oraz izolacja termiczna są w dobrym stanie, to łatwo i w miarę szybko można wymienić okno dachowe bez ingerencji we wnękę wykończeniową. Dzięki takiemu rozwiązaniu klient otrzymuje nowe, energooszczędne okno połaciowe, a prace remontowe na poddaszu są ograniczone do minimum.
Drugim sposobem jest wymiana okien z częściowym naruszaniem szpalet. Sposób ten stosuje się najczęściej wtedy, gdy chcemy zmienić głębokość montażu okna względem pokrycia dachowego. W przeszłości okna osadzało się płytko w połaci dachowej. Obniżony (względem poprzedniego) montaż okna na głębokości „V” gwarantuje lepsze parametry termoizolacyjne – im okno głębiej jest wpuszczone w połać dachową, tym montaż jest cieplejszy. Należy zwrócić uwagę na rodzaj pokrycia dachowego – okno nie może być zamontowane głębiej niż pokrycie dachowe. Drugim powodem takiej wymiany jest nieprawidłowy montaż okna lub zabudowy. Niestety, często dopiero „na miejscu” okazuje się, że trzeba częściowo naruszyć wnękę okienną. Szpaletę też częściowo naruszymy wymieniając okno nietypowe, które rzadko występowało na rynku i nie ma przygotowanego gotowego zamiennika, a klient nie decyduje się ponownie na nietypowy rozmiar. W takiej sytuacji można wymienić okno stosując standardowe kołnierze uszczelniające oraz ciepły montaż. Szczeliny między nowym a starym oknem możemy zakryć specjalnymi listwami maskującymi, które w połączeniu z taśmą butylową zapewnią odpowiednią szczelność i estetykę.
Trzecim sposobem jest powiększenie otworu okiennego lub zastosowanie innego rozwiązania. Wymieniając okno wraz ze szpaletami i izolacją termiczną (jeżeli pozwoli nam na to konstrukcja dachu), można powiększyć otwór i zastosować większe okno o standardowych rozmiarach lub okna w zespoleniu. Klient ma dowolność wyboru, jeśli chodzi o rodzaj czy konstrukcję okna.
Przygotowanie do wymiany okna bez naruszania szpalet
Przed przystąpieniem do prac związanych z wymianą okna dachowego należy sprawdzić jakość szpalet i rodzaj okna. Zazwyczaj na oknie znajduje się tabliczka znamionowa, z której odczytamy rozmiar i rok produkcji. Znając te wartości możemy dopasować nowe okno tego samego producenta.
Jeżeli dokonujemy pomiaru, należy pamiętać, że nie liczy się wymiar zewnętrzny, lecz wymiar rowków szpaletowych. Nowe okna najczęściej od strony zewnętrznej będą szersze ze względu na inne profile niż przed laty, stąd też może wystąpić konieczność docięcia pokrycia dachowego wokół okna. Musimy też upewnić się, z jakim pokryciem mamy do czynienia.
Jeżeli jesteśmy zmuszeni do wykonania pomiaru ręcznego okna, mierzymy je w rowkach szpaletowych (wymiar p i q). Ważna jest dokładność co do 1 mm, ponieważ od tego zależy, jakie okno dopasujemy. Warto też zawsze mieć ze sobą dodatkowe kontrłaty i łaty o różnych rozmiarach, ponieważ po usunięciu starego okna może być konieczne ich zamontowanie lub wymiana starych.
Wymiana okna dachowego – przygotowanie pomieszczenia
Wszyscy wiemy, jak wymagający są klienci, dlatego ważnym aspektem jest zabezpieczenie miejsca wymiany okna. Wszystkie elementy wyposażenia domowego powinniśmy odsunąć możliwie jak najdalej od miejsca wymiany tak, aby ich nie uszkodzić ani nie zabrudzić. Następnie pod oknem powinniśmy zabezpieczyć podłogę chroniąc ją przed zniszczeniem. Jeżeli na dachu znajduje się pokrycie ceramiczne, betonowe lub inne tego typu i trzeba będzie je dociąć, to konieczne jest wyznaczenie odpowiedniego miejsca, gdzie będziemy mogli to zrobić.
Wymiana okna dachowego – demontraż starego okna
Demontaż starego okna zaczynamy od prac na zewnątrz, od usunięcia pokrycia dachowego. Ze względu na mnogość materiałów na rynku odbywa się to w różny sposób – ważne, aby pokrycie wokół okna było zdemontowane na odległość pozwalającą założyć nowy kołnierz i rynienkę odwadniającą.
Jeśli uda się zdjąć pokrycie, po kolei usuwamy wszystkie elementy kołnierza. Następnie odkręcamy kątowniki, do których było przykręcone okno. Demontaż starego okna należy przeprowadzić bardzo starannie, tak aby nie uszkodzić istniejącej szpalety. W tym celu musimy dobrze naciąć powierzchnię styku między ościeżnicą a szpaletą, następnie powoli ją podważyć i wyjąć ościeżnicę. W razie ubytków konstrukcyjnych dachu, należy je uzupełnić.
Wymiana okna dachowego – dobór produktów
Obecnie na rynku jest wiele modeli okien dachowych. Warto jednak zwrócić uwagę na okna aluminiowo-tworzywowe. Są one trwałe, odporne na wilgoć, a ich profile wytwarza się z materiałów powstałych z recyklingu. W przyszłości takie okna mogą być poddane praktycznie w całości do ponownego przetworzenia. W zależności od wymienianego okna, mamy tutaj mnogość wyboru konstrukcji okna czy koloru ram i ościeżnic.
Aby dopasować rozmiar nowego okna, należy zwrócić się do punktu handlowego producenta lub bezpośrednio do centrali firmy. Wszystkie okna przeznaczone na wymianę spełniają obecnie normy i wymagania techniczne. Można także skorzystać z dofinansowań na termomodernizację.
Aby dopasować się do istniejącej głębokości montażu okna, najlepiej skorzystać ze specjalnego kołnierza, który ma odpowiednią regulację. Warto również wziąć pod uwagę jego docieplenie, dzięki czemu zapewniamy odpowiednią izolację okna dachowego. Pamiętajmy również o rynience odwadniającej – powinna ona zostać zamontowana nad oknem i być odpowiednio połączona z membraną wstępnego krycia oraz zestawem uszczelniającym.
Zdarzają się sytuacje, gdy wykonywana jest tylko zmiana pokrycia – okno jest jeszcze w dobrej kondycji. Często wówczas wymienia się tylko kołnierz uszczelniający. Powinniśmy wówczas sprawdzić kompatybilność starego kołnierza z nowym oknem.
Ciepły montaż okna dachowego jest bardzo ważny, ponieważ bez niego znacząco skraca się czas eksploatacji okna z powodu powstawania skroplin na oknie wskutek różnicy temperatur. Do prawidłowego wykonania ciepłego montażu należy zapewnić termoizolację okna na całej wysokości oraz na całym obwodzie. Przy wymienianym oknie może się okazać, że nie ma odpowiedniego miejsca na zainstalowanie systemowego ocieplenia. Najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie elastycznego materiału termoizolacyjnego, który możemy zamontować niezależnie od luzu montażowego.
Wokół okna powinna być również ułożona dodatkową membrana, tak aby żadna skroplina nie dostała się do wnętrza. Warto do tego użyć kołnierza paroprzepuszczalnego. Taką obróbkę można wykonać samodzielnie lub skorzystać z gotowych rozwiązań producenta. Prawidłowe połączenie dodatkowego fartucha z membrany z rynienką odwadniającą zapewnia odpowiednie odprowadzenie wody.
Przy wymianie starego okna dachowego na nowe, warto też zwrócić uwagę czy szpalety zostały docieplone. Niestety, często zapomina się o tym małym fragmencie, a to właśnie tam najczęściej tworzy się mostek termiczny. Przy wymianie okna dachowego jest okazja, aby to naprawić. Elastycznym materiałem termoizolacyjnym możemy wypełnić puste przestrzenie między krokwiami a obróbką, zamykając jednocześnie możliwość nadmiernego wychładzania wnęki okiennej.
Zastosowanie podczas wymiany wszystkich systemowych rozwiązań producenta zapewnia prawidłowy i ciepły montaż okien na długie lata.
MACIEJ GIZICKI
Specjalista ds. Współpracy z Wykonawcami w FAKRO. Opiekun projektu „Wymiana okien dachowych” na rynek polski. Zajmuje się prowadzeniem profesjonalnych szkoleń z pełnej oferty produktowej oraz doradztwem technicznym. Zarządza platformą e-learningową Akademia FAKRO
