Kwestie uregulowania procesu budowlanego następują przez przepisy formalno-prawne i techniczne. Tymi przepisami są ustawy, rozporządzenia oraz przywołane w nich normy. Są jednak jeszcze inne obowiązujące dokumenty – Krajowe Oceny Techniczne.
Tekst TOMASZ RYBARCZYK
Jednymi z nich są zapisane w ustawie o wyrobach budowlanych Krajowe Oceny Techniczne, które dotyczą kwestii wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu i stosowania. Mają z nimi do czynienia przede wszystkim producenci materiałów budowlanych, ale też projektanci, osoby sprawujące nadzór na budowach oraz organy nadzoru budowlanego. Naturalną koleją rzeczy wydaje się też, że i wykonawcy posługują się tymi dokumentami, ponieważ biorą udział w procesie budowlanym i stosują różne produkty.
Dokumenty powiązane z ustawą o wyrobach budowlanych
Ustawą regulującą istotne kwestie związane z wprowadzaniem do obrotu oraz stosowania materiałów budowlanych jest ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o wyrobach budowlanych. Określa ona między innymi zasady wprowadzania do obrotu lub udostępniania na rynku krajowym wyrobów budowlanych oraz zasady ich kontroli. To bardzo ważne dla wykonawców, ponieważ według przepisów powinni oni stosować produkty, które prawnie są dopuszczone do stosowania. Zgodnie z ustawą są produkty, które mogą być wprowadzone do obrotu lub udostępniane na rynku krajowym, jeżeli nadają się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym ich właściwościom użytkowym i zamierzonemu zastosowaniu. Ponadto ich właściwości użytkowe umożliwiają prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym, w których mają one być zastosowane w sposób trwały, spełnienie podstawowych wymagań ujętych w Prawie budowlanym, czyli:
- nośności i stateczności konstrukcji,
- bezpieczeństwa pożarowego,
- higieny, zdrowia i środowiska,
- bezpieczeństwa użytkowania i dostępności obiektów,
- ochrony przed hałasem,
- oszczędności energii i izolacyjności cieplnej,
- zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych.
Za takie uważa się wyroby budowlane objęte normą zharmonizowaną lub zgodne z wydaną dla niego Europejską Oceną Techniczną. Tylko one mogą być one wprowadzone do obrotu lub udostępniane na rynku krajowym. Wyroby budowlane nieobjęte normą zharmonizowaną i dla których nie została wydana europejska ocena techniczna, mogą być wprowadzone do obrotu lub udostępniane na rynku krajowym, jeżeli zostały oznaczone znakiem budowlanym B.
Z tych przepisów wynikają także takie dokumenty, jak Europejska Ocena Techniczna (EOT) oraz Krajowa Ocena Techniczna (KOT).
Krajowa Ocena Techniczna
Zapewne każdy związany z wykonawstwem słyszał kiedyś o aprobatach technicznych. Były to dokumenty przygotowane dla wyrobów niepodlegających ocenie zgodnie z normą. Zostały zastąpione Krajowymi Ocenami Technicznym (w skrócie nazywane potocznie KOT-ami). Krajowa Ocena Techniczna (KOT) jest udokumentowaną, pozytywną oceną właściwości użytkowych zasadniczych charakterystyk wyrobu budowlanego, które zgodnie z zamierzonym zastosowaniem mają wpływ na spełnienie podstawowych wymagań przez obiekty budowlane, w których wyrób będzie zastosowany.
Dokumenty te są bardzo ważne, ponieważ poświadczają, że dany produkt jest wprowadzony zgodnie z przepisami. Pamiętajmy, że dotyczy to wyrobów, na które nie ma normy.
Skąd można wziąć Krajową Ocenę Techniczną?
W kontekście wykorzystania produktów, dla których wydano Krajowe Oceny Techniczne, dokumenty te są ważne dla projektantów, kierowników budów oraz inspektorów nadzoru inwestorskiego, którzy muszą być pewni, że wybrane materiały są dopuszczone do stosowania. W zasadzie wykonawca nie ma obowiązku sprawdzania tego, czy na dany wyrób jest norma, czy też jest wydana Krajowa Ocena Techniczna, ponieważ od tego jest kierownik budowy i inspektor nadzoru inwestorskiego. Jednak w tych dokumentach są często zawarte informacje dotyczące zastosowania wyrobów, co już jest istotne dla wykonawców. Stąd taka podpowiedź, że lepiej wiedzieć, jak się powinno stosować wyroby oraz by to było zgodne z informacją podaną przez producenta w dokumencie odniesienia, jakim jest norma albo Krajowa Ocena Techniczna.
Krajowe Oceny Techniczne są upubliczniane przez producentów. Najczęściej są one dostępne online jako dokumenty do pobrania ze stron internetowych, ale można też je otrzymać w postaci wydrukowanych dokumentów.
Krajowe Oceny Techniczne są dokumentami, na podstawie których producenci wyrobów często przygotowują instrukcje stosowania. Instrukcje – co prawda – już nie są obligatoryjne w kontekście przepisów, jednak są ważne ze względu na zastosowanie wyrobu. Wiele instrukcji jest podstawą do zachowania rękojmi i gwarancji na produkty. Służą też one jako podstawa do oceny czy wyrób został zastosowany prawidłowo, czy nie. Trzeba też jasno powiedzieć, że często normy lub dotychczasowa wiedza nie nadąża za postępem, jaki jest w materiałach budowlanych oraz technologiach. Dlatego wiele wyrobów jest wprowadzonych na podstawie KOT.
Podsumowanie
Jak widać Krajowe Oceny Techniczne są ważnymi dokumentami. Warto o tym wiedzieć w kontekście stosowania wyrobów. Jeśli wykonawca ma co do tego wątpliwości, to powinien zwrócić się do kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego (jeśli jest ustanowiony). Oni powinni w takich sytuacjach pomóc i rozwiać wszelkie wątpliwości. To właśnie oni na koniec budowy dokonują wpisu do dziennika budowy i na oświadczeniu kierownika budowy, że zastosowane do budowy wyroby budowlane są dopuszczone do obrotu i stosowania.
