Zazielenianie dachów w uprawie ekstensywnej

Sposób zazielenienia dachów w uprawie ekstensywnej zależy od kilku czynników. Przede wszystkim od tego, z jakim typem dachu mamy do czynienia, jak szybko potrzebny jest efekt pełnego zazielenienia dachu, jakie są oczekiwania zamawiającego, jakim budżetem dysponujemy oraz w jakiej porze roku instalujemy rośliny.

Tekst PIOTR WOLAŃSKI

Jeśli chodzi o dachy spadziste oraz lekkie, na przykład wykonane z lekkiego substratu, czy ocieplo­ne wełną mineralną, to konieczne jest zastosowanie prekultywowanej maty roślinnej.

Przykrycie warstwy wykonanej z lek­kiego substratu matą rozchodnikową to czynność, którą należy wykonać od razu po rozłożeniu substratu. Inaczej lekki sub­strat zostanie wywiany z dachu. Podobnie jest z warstwą wełny mineralnej – jeśli nie zostanie przykryta prekultywowaną matą roślinną, to z czasem ulegnie zniszczeniu.

Z kolei na dachach stromych stosuje się maty wegetacyjne ze względu na ko­nieczność utrzymania trwałości struktury i zabezpieczenia warstwy podłoża przed wywiewaniem i osuwaniem się.

Dachy płaskie, gdzie używany jest stan­dardowy substrat ekstensywny, możemy zazielenić na kilka sposobów:

Nie opisujemy pozostałych warstw, któ­re powinny się znaleźć na dachu zielonym w uprawie ekstensywnej. Opisujemy tylko sposób wykonania ostatniej warstwy, czyli zastosowanie roślin i najczęściej stosowa­ne metody zazieleniania dachów w upra­wie ekstensywnej. Przedstawione sposo­by można stosować samodzielnie lub ze sobą łączyć.

POCIĘTE PĘDY ROZCHODNIKÓW (SEDUM)

Rozrzucenie na przygotowanym wcześniej substracie pociętych pędów rozchodników to najtańsza metoda zazielenienia dachu w uprawie ekstensywnej.

Zaraz po dostawie, pędy Sedum należy równomiernie rozrzucić na przygotowanej wcześniej powierzchni ekstensywnego substratu dachowego, a następnie zagra­bić, dzięki czemu cięte pędy będą miały lepszy kontakt z podłożem, co ułatwi ich ukorzenianie. Tę metodę można stosować nie wcześniej niż w kwietniu i nie później niż jesienią. Po rozrzuceniu na substracie pociętych pędów rozchodnika, dach pod­lewamy przez okres 2-3 tygodni, kiedy to sadzonki pędowe będą wytwarzać korze­nie przybyszowe i się ukorzeniać. Należy pamiętać, że dach zielony ekstensywny nawadniamy również interwencyjnie, w czasie długo trwającej suszy. Rośliny podlewamy rano lub wieczorem, kiedy nie ma mocnego słońca.

„Wytyczne dla dachów zielonych. Wy­tyczne do projektowania, wykonywania i utrzymywania dachów zielonych“ FLL (wydanie polskie Stowarzyszenie Wyko­nawców Dachów Płaskich i Fasad DAFA) określają, że minimalne zużycie pociętych pędów rozchodników na dachu zielonym w uprawie ekstensywnej to 60 g/m2, przy czym nie mniej niż 100 sztuk pędów, w co najmniej czterech gatunkach. Jeśli za­chodzi potrzeba szybszego zazielenienia powierzchni dachu, warto zastosować 300 g ciętych pędów rozchodników na 1 m2. Często można się spotkać z określe­niem „wysiew rozchodników“, co w prak­tyce najczęściej oznacza właśnie rozrzu­cenie mieszanki pociętych pędów różnych gatunków rozchodników.

MIESZANKA SIEWNA ROŚLIN EKSTENSYWNYCH

Innym sposobem zazielenienia dachu w uprawie ekstensywnej może być za­stosowanie specjalnie przeznaczonej na dachy zielone ekstensywnej mieszanki siewnej, która składa się z nasion róż­nych gatunków bylin. Warto pamiętać, że mieszankę siewną należy wymieszać z suchym piaskiem w celu łatwiejszego rozprowadzenia nasion na podłożu. Po wysiewie nasiona należy zagrabić, aby uległy zmieszaniu z wierzchnią warstwą substratu, a następnie obficie podlać wodą. Mieszankę siewną do dachów eks­tensywnych warto uzupełnić rozrzuceniem pociętych pędów rozchodników.

SADZONKI ROZCHODNIKÓW

Najczęściej wykorzystuje się na dachach zielonych ekstensywnych sadzonki o śred­nicy bryły korzeniowej około 2,5 cm lub 4 cm, przygotowane w multipaletach do­niczkowych. Sugerowana rozstawa sadzo­nek o średnicy bryły korzeniowej 2,5 cm, to 24 sadzonki na 1 m². Jeśli budżet na to pozwala i jest zalecany szybszy efekt pełnego zazielenienia dachu, stosuje się większe sadzonki. Nasadzenia można uzupełnić rozrzuceniem pociętych pędów rozchodników.

MATA ROZCHODNIKOWA

Maty wegetacyjne to wysokiej jakości po­krycia z dojrzałą roślinnością dla dachu, tarasu lub do rozłożenia bezpośrednio na gruncie (podobnie jak trawa z rolki). Co najmniej 90% roślinności wyhodowanej na matach jest rozwinięta już w momencie dostawy, dzięki czemu użytkownicy mogą cieszyć się natychmiastowym rezultatem zielonego dachu czy tarasu.

W praktyce maty rozchodnikowe są instalowane w Polsce przez cały rok, z wyjątkiem okresu, kiedy jest mróz. Po­nieważ są one wcześniej prekultywowane w szkółce, to instalując matę osiągamy natychmiastowy efekt zazielenienia da­chu. Instalacja jest prosta, matę rozkłada się jak trawę w rolkach, układając po­szczególne kawałki koło siebie. Przy ukła­daniu należy zwracać uwagę na to, czy nie robią się zakłady na bokach, maty powinny    

być układane tak, żeby stykały się brzegami. Ważne jest to, żeby nie utwardzać susbtratu przed rozłożeniem mat, ponieważ utrudni to ukorzenianie się rozchodników. Należy nawodnić podłoże przed rozłożeniem maty, a po instalacji podlewać przed okres 2-3 tygodni.

Na dachach płaskich stosuje się maty rozchodnikowe produkowane na osnowie z włókna kokosowego, które z czasem ulega biodegradacji . Rośliny rosną na substracie, który jest wprasowany w war­stwę nośną z włókna kokosowego, a po rozłożeniu w miejscu docelowym wrasta­ją w podłoże, które znajduje się w miejscu instalacji.Maty wykorzystywane do dachów stro­mych powinny mieć wzmocnioną warstwę nośną. Na takich wzmocnionych matach jako spodnią warstwę stosuje się włókno kokosowe oraz siatkę wzmacniającą. Ro­ślin rosną na substracie wprasowanym w te spodnie warstwy a następnie ukorzeniają się w podłożu miejscu instalacji .

Warto zauważyć, że maty rozchodniko­we mają również zastosowanie na zielo­nych torowiskach, w pasach drogowych, w ogrodach czy na skarpach.

Pielęgnacji dachu zielonego w upra­wie ekstensywnej poświęcimy artykuł w kolejnym numerze. Tu warto zazna­czyć że po instalacji roślin na dachu zie­lonym należy je podlewać aż do ukorze­nienia się. W trakcie pierwszego roku po założeniu dachu należy wykonać nawo­żenie – po około 4 tygodniach od insta­lacji roślin , ale nie później niż do połowy sierpnia .

Na istniejących już dachach zielonych, rośliny również wymagają wiosną nawo­żenia specjalistycznymi, wieloskładnikowymi nawozami.