Wiązary dachowe krokwiowo-jętkowe wykonuje się często z jętkami dwugałęziowymi. Jętki są wówczas z dwóch belek albo desek, przykręconych do krokwi z obu stron, zwykle za pomocą śrub. W takim rozwiązaniu zazwyczaj każda z jętek ma mniejszy przekrój niż jętka pojedyncza. Jaka jest z tego korzyść? Czy takie rozwiązanie ma sens? Jak je poprawnie wykonać?
Tekst TOMASZ RYBARCZYK
Szerokość budynku wpływa na typ konstrukcji tradycyjnej więźby dachowej. Od tego zależy, czy będzie to konstrukcja złożona z wiązarów krokwiowych, krokwiowo-jętkowych czy płatwiowo-kleszczowych. Jeśli szerokość budynku jest za duża, by zastosować najprostszy typ wiązara (krokwiowy), to kolejnym rodzajem konstrukcji są wiązary krokwiowo-jętkowe.
Wynika to z prostej przyczyny: krokwie przy pewnych rozpiętościach zaczynają obliczeniowo osiągać nieracjonalnie duże przekroje. Wówczas należy je usztywnić za pomocą jętek – elementów, które rozpierają każdą parę krokwi najczęściej w okolicy połowy ich długości.
Jednak to nie siły w jętkach decydują o wyborze przekrojów. O tym zazwyczaj decyduje maksymalna dopuszczalna smukłość jętek. Jętki można zaprojektować jako jednogałęziowe, czyli pojedyncze belki pomiędzy krokwiami. Jeśli jednak – ze względu na zachowanie warunku smukłości – przekroje jętek wychodzą nieracjonalnie duże, wtedy jedną z form rozwiązania tej sytuacji jest zastosowanie jętek dwugałęziowych.
Są one dosyć długie, mają wystarczającą sztywność w płaszczyźnie pionowej, ale za małą w płaszczyźnie poziomej. Dlatego długie jętki dwugałęziowe powinny być usztywnione przewiązkami, czyli elementami, które usztywnią je w płaszczyźnie poziomej. I te elementy – przewiązki, których czasami nie widać, pełnią ważną rolę w konstrukcji wiązarów krokwiowo-jętkowych z jętkami dwugałęziowymi.
Na budowie przewiązki są to po prostu fragmenty (klocki) najczęściej wycięte z pozostałości przekrojów po krokwiach. Powinno się je umieszczać w odległościach przyjętych w obliczeniach konstrukcji. Nawet, jeśli nie ma ich uwzględnionych, a jętki są dwugałęziowe, warto zastosować przewiązki. Na pewno dodatkowo usztywnią konstrukcję dachu, a nie są to elementy trudne do wykonania. Można je zamocować nawet po wykonaniu więźby.
