Fotowoltaika na dachu czy gruncie – co jest bardziej efektywne i prostsze w konserwacji?
Wahasz się między montażem fotowotaiki na dachu lub na gruncie? W artykule przyjrzymy się różnicom między instalacją dachową i naziemną. Bierzemy pod lupę: wydajność systemu, konserwację, formalności oraz koszty. Mamy nadzieję, że pomożemy Ci w podjęciu najlepszej dla siebie decyzji.
Co jest bardziej efektywne – fotowoltaika na dachu czy na gruncie?
Fotowoltaika na dachu to naturalny wybór większości inwestorów, ale nie zawsze słuszny. Rozważając tę opcję, zwróć uwagę na ukierunkowanie połaci (najkorzystniej, jeśli zwrócone są na południe), kąt nachylenia dachu (optymalnie ok. 30–35°) oraz zacienienia (kominy, drzewa itp.). Dachy ustawione na wschód lub zachód oraz jednospadowe dachy północne będą znacznie obniżać wydajność instalacji.
Panele słoneczne na gruncie górują nad fotowoltaiką na dachu pod względem możliwości korzystnego ustawienia względem słońca. Ukierunkowanie na południe może spowodować wzrost dostarczanej energii nawet o 15-20% w porównaniu do instalacji dachowej o mniej korzystnym nachyleniu.
Montaż paneli fotowoltaicznych na gruncie zapewnia lepsze chłodzenie ogniw – powietrze krąży wokół paneli z każdej strony, co w upalne dni przekłada się na kilkuprocentowy wzrost produkcji energii w porównaniu do paneli na rozgrzanym dachu.
Podsumowując, rozważ montaż fotowoltaiki na gruncie, jeśli połacie Twojego dachu mają niekorzystne ustawienie – są skierowane na wschód lub zachód, a także, jeśli budynek jest pokryty dachem jednospadowym o północnym nachyleniu.
Dowiedz się, czym jest dach fotowoltaiczny i na czym polega to nowoczesne i estetyczne rozwiązanie
Która instalacja fotowoltaiczna jest łatwiejsza w konserwacji?
Fotowoltaika na gruncie zapewnia łatwiejszy dostęp do instalacji, a dzięki temu jest bardziej przyjazna w obsłudze. Czyszczenie, odśnieżanie czy naprawy można wykonać bez potrzeby pracy na wysokości, co jest bezpieczniejsze i tańsze.
Z drugiej strony zalety instalacji dachowej są niepodważalne. Trudniej je ukraść czy zniszczyć, nie zabierają miejsca na podwórku, nie mówiąc już o tym, że nie zakłócają estetyki ogrodu. Można urządzić działkę w dowolnym stylu, ciesząc się jego pięknem albo uprawiać swobodną aktywność fizyczną przed domem (np. grać z dziećmi w piłkę) bez obaw o uszkodzenia i konieczność drogiej naprawy.
Niezależnie od umiejscowienia panele fotowoltaiczne wymagają regularnej, corocznej kontroli technicznej. System naziemny jest łatwiejszy i bezpieczniejszy w utrzymaniu, natomiast dachowy choć trudniejszy w serwisie, to jest estetyczniejszy i trudniej o zdarzenie, które spowoduje awarię.
Formalności związane z instalacją fotowoltaiczną na dachu i na gruncie
Pod względem formalności budowlanych montaż instalacji PV jest dziś mocno uproszczony. Nowelizacja prawa budowlanego z 2023 r. pozwala na realizację mikroinstalacji do 150 kW (czyli praktycznie większości instalacji domowych) bez pozwolenia na budowę i bez zgłoszenia – niezależnie, czy panele umieszczamy na dachu, czy na gruncie.
Wyjątki dotyczą instalacji przekraczających 3 m wysokości na budynku lub znajdujących się na obszarach konserwatorskich, które mogą wymagać dodatkowych pozwoleń. Od instalacji powyżej 6,5 kW wymaga się obecnie uwzględnienia wymogów przeciwpożarowych. Każdą instalację (również dachową) trzeba natomiast zgłosić operatorowi sieci (dostawcy prądu) z wyprzedzeniem (zwykle ok. 30 dni) w celu przyłączenia i rozliczania nadwyżek energii w systemie opustów/net-billingu.
Warto też pamiętać, że fotowoltaika na gruntach rolnych wyższych klas (I–III) może wymagać zgody na wyłączenie ziemi z produkcji rolnej.
Co jest tańsze – fotowoltaika na gruncie czy dachu?
Instalacje dachowe kosztują mniej niż naziemne tej samej mocy, ponieważ są montowane na istniejącej już konstrukcji. Eksperci szacują, że instalacja gruntowa jest o około 10–20% droższa niż dachowa. Wyższe koszty wynikają z konieczności budowy specjalnych ram mocujących (fundamenty lub wbijane słupy), robót ziemnych oraz zastosowania dłuższego okablowania do domu.
Na koszty można zaś w znacznym stopniu obniżyć korzystając z dostępnych dotacji i ulg. Najpopularniejszy jest program „Mój Prąd”, który do 2025 r. udostępnia prawie 2 mld zł na wsparcie instalacji domowych. W najnowszej edycji dofinansowanie dla mikroinstalacji PV wynosi ok. 6–7 tys. zł (kwoty zależne od terminu zgłoszenia i dodatkowych urządzeń).
Warto też wspomnieć o programie „Czyste Powietrze”, który po spełnieniu warunków termomodernizacji domu umożliwia uzyskanie dofinansowania na panele PV – nawet w formie preferencyjnej pożyczki pokrywającej koszty instalacji. Dodatkowo właściciele domów mogą odliczyć wydatki na fotowoltaikę od podatku w ramach ulgi termomodernizacyjnej (maksymalnie do ok. 53 000 zł od dochodu).
Sprawdź, jak prawidłowo zamontować fotowoltaikę na gruncie
Kiedy montować instalację solarną na dachu, a kiedy na gruncie?
Wybór między panelami solarnymi na dachu, a instalacją PV na gruncie należy rozważać indywidualnie. Gdy dach jest mały, mocno zacieniony lub źle zorientowany fotowoltaika na gruncie będzie najlepszym rozwiązaniem. Umiejscowienie paneli na otwartej przestrzeni pozwala na korzystne ich ukierunkowanie. Na dużym terenie instalacja gruntowa jest też łatwiejsza do rozbudowy w razie potrzeby, jeśli np. zapotrzebowanie na energię okaże się wyższe niż początkowo przewidywane.
Jeśli masz małą lub zabudowaną działkęinstalacja dachowa jest jedynym rozwiązaniem. Nie zajmuje miejsca. Wykorzystuje niewykorzystywaną dotąd przestrzeń dachu. To rozwiązanie sprawdza się zwłaszcza w gęstej zabudowie miejskiej czy na mniejszych działkach, gdzie każdy skrawek ziemi jest cenny. Ponadto, jeśli dla estetyki domu ważne jest „ukrycie” paneli, dach z ciemnym pokryciem może sprawić, że moduły będą niemal niewidoczne (dobrze komponując się z bryłą budynku).
Dla większości domów jednorodzinnych instalacja na dachu wystarcza – jest tańsza, prostsza w montażu i najczęściej pokrywa potrzeby energetyczne typowej rodziny. Jednak decyzję o wyborze miejsca montażu warto poprzedzić szczegółową analizą warunków lokalnych i potrzeb. Analiza taka powinna uwzględniać wielkość oraz ekspozycję dachu, dostępny obszar działki, rodzaj gruntu i otoczenie (drzewa, sąsiednie budynki), a także planowane zapotrzebowanie na energię. Znajomość różnic opisanych powyżej pozwoli na dobór instalacji najlepiej odpowiadającej indywidualnym potrzebom – niezależnie, czy będzie to rozwiązanie dachowe, czy naziemne.
Chcesz zamontować panele fotowoltaiczne na dachu albo na gruncie? Sprawdź ofertę fotowoltaiki w OBI
