MontażOdwodnienia dachów

Lutowanie

Nie wszystkie elementy blaszane da się połączyć ze sobą nowoczesnymi łącznikami lub klejem. Szlachetne metale – miedź i stop cynku z tytanem – wymagają lutowania. Warto poznać tę sztukę jak najlepiej, by prace były wykonane perfekcyjnie.

fot. Blachy Pruszyński
fot. Blachy Pruszyński

Tekst Kamil Muszyński

Lutowanie jest najpopularniejszą metodą łączenia metali. To spajanie elementów za pomocą wprowadzenia między łączone powierzchnie innego roztopionego metalu lub czynnika łączącego, zwanego spoiwem. W trakcie lutowania części łączone nagrzewają się, ale nie topią w miejscu łączenia. Połączenie trwałe uzyskuje się dzięki przyczepności lutu do materiałów łączonych. Dlatego też warunkiem otrzymania prawidłowego połączenia jest staranne oczyszczenie (mechanicznie i chemicznie) powierzchni przed lutowaniem.

Rodzaje lutowania

  • Lutowanie miękkie – jest to łączenie metali za pomocą spoin miękkich, czyli takich jak: cyna, cyna z ołowiem, bizmutem i innymi domieszkami. Luty miękkie mają temperaturę topnienia poniżej 300°C i są wykonywane w postaci prętów, płytek, drutu, proszków i past. Lutowanie miękkie stosuje się wtedy, gdy nie zależy nam na dużej wytrzymałości połączenia, czyli do lutowania wyrobów blaszanych, części osprzętu różnych aparatów i przyrządów, przewodów elektrycznych itp.
  • Lutowanie twarde – odbywa się za pomocą lutów twardych o temperaturze topliwości powyżej 500°C. Daje ono połączenie nie tylko szczelne, ale również o dużej wytrzymałości na rozciąganie i na uderzenia. Luty twarde są produkowane w postaci blaszek, taśm, prętów, drutu, wiórów lub granulek. Materiałami stosowanymi na te luty są: miedź, stopy miedzi z cynkiem i stopy srebrne. Proces lutowania twardego przeprowadzany jest za pomocą palnika gazowego – na gaz miejski lub propan-butan – albo w piecach elektrycznych, czy w kąpielach solnych.
  • Połączenia lutowane sprawdza się pod względem równomierności rozłożenia lutu i estetyki wykonania. Do kontroli szczelności połączenia wykonuje się próbę wodną, podczas której łatwo zauważyć ewentualne przecieki przez spoinę.
  • Dobrą metodą sprawdzenia szczelności jest również pokrycie jednej strony lutowanej spoiny warstwą kredy i wlanie od drugiej strony nafty. Jeżeli połączenie jest szczelne, to na warstwie kredy nie pojawią się tłuste plamy.

Zalety lutowania

  • szybka i łatwa metoda pracy,
  • wyeliminowanie nitowania,
  • trwała wodoszczelność,
  • ten sam poziom wytrzymałości zarówno szwu, jak i materiału oryginalnego,
  • prawidłowo wykonane połączenie ma trwałość materiału podstawowego,
  • pełne obciążenie połączenia bezpośrednio po wykonaniu,
  • estetyka,
  • korzystna cena w porównaniu z klejeniem.

Niezbędne narzędzia:

  • pędzel do płynów lutowniczych,
  • salmiak sprasowany w kostce (oczyszcza grot lutowniczy z tlenków, zapewniający tym samym trwały i mocny lut),
  • płyn lutowniczy,
  • cyna do lutowania miękkiego,
  • pilnik do metalu lub papier ścierny,
  • młotek metalowy,
  • kolba lutownicza gazowa lub elektryczna,
  • gaśnica, okulary, rękawiczki, zapalniczka,
  • szmatka mokra, szczotka druciana.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Polecane Artykuły

Zobacz równieź
Close
Back to top button