![Orynnowanie cynkowo-tytanowe Nasz dekarz](/wp-content/uploads/2019/06/1_orynnowanie-ocynkowane-780x470.jpg)
Orynnowanie cynkowe
Ocynkowana blacha stalowa jest wyrobem hutniczym. Powstaje w wyniku pokrycia stali warstwą cynku. Dzięki temu stal ma bardzo duże właściwości antykorozyjne i można z niej wykonywać kompletne systemy orynnowania.
Tekst Roman Tereszkiewicz
Najbardziej znanym i najstarszym sposobem zabezpieczania blachy stalowej jest cynkowanie ogniowe, które zapewnia trwałość na ponad 50 lat.
Mimo, że proces cynkowania jest stosowany od dawna, to wdrażane są nowsze rozwiązania technologiczne w celu osiągnięcia lepszego zabezpieczenia przed rdzą. Powłoka cynku powstaje na skutek reakcji pomiędzy żelazem a cynkiem, w wyniku której powstaje stop. Reakcja cynkowania między cynkiem a stalą zachodzi w ciekłym cynku, zwykle w temperaturze 445-460°C. W tej temperaturze żelazo i cynk szybko reagują ze sobą. Stal jest zanurzona w cynku tylko przez kilka, kilkanaście minut. Blachę wyjmuje się z cynku po zakończeniu reakcji.
![](/dev/wp-content/uploads/2019/06/1_orynnowanie-ocynkowane-1024x683.jpg)
Pomimo tego, że powłoka cynku została już uformowana, jej wewnętrzna struktura ciągle się zmienia aż do momentu, kiedy stal osiągnie normalną temperaturę. Na jej powierzchni powstaje mechanicznie wytrzymała, trwała i nieprzepuszczalna powłoka, która chroni stal. Rynny z blachy ocynkowanej o wysokiej powłoce cynku Z200-Z275 nie wymagają dodatkowej ochrony przez około 10-20 lat.
Blacha ocynkowana na początku błyszcząca z biegiem czasu szarzeje, tracąc swój blask. Dawniej blachy stalowe po procesie cynkowania miały widoczny wzór kwiatowy i były mało plastyczne. Obecne technologie cynkowania pozwalają uzyskać efekt łudząco podobny do blachy cynkowo-tytanowej (gładką i błyszczącą powierzchnię). Grubość blach stosowanych do produkcji rynien są określone w normach PN-EN.
![](/dev/wp-content/uploads/2019/06/4_orynnowanie-ocynkowane.jpg)
Rynny i rury spustowe cynkowane
Pierwsze masowo stosowane tradycyjnie rynny wykonywano z arkuszy blachy ocynkowanej. Maksymalny rozmiar blach wynosił 1 × 2 m. Załamania były spowodowane słabą plastycznością w stosunku do kierunku walcowania. Dlatego blachy zostały podzielone na odcinki o długości 1 m (śląska doktryna cynkowa), a rynny na części 2-metrowego arkusza blachy. Przykład: z dziesiątej (10) części arkusza blachy o szerokości 20 cm 12 cm przeznaczamy na formowanie półokrągłej rynny o średnicy 80 mm; z kolejnych 2 cm formuje się tylną ,,podwyższoną” krawędź wewnętrzną rynny, a pozostałe 4 cm są formowane jako zewnętrzna okrągła wulsta.
![](/dev/wp-content/uploads/2019/06/2_orynnowanie-ocynkowane-1024x684.jpg)
![](/dev/wp-content/uploads/2019/06/3_orynnowanie-ocynkowane-1024x683.jpg)
Spadki
Rynna ocynkowana jest najbardziej narażona na korozję ze wszystkich metali, a jej największym „wrogiem” są zastoiny wody. Z tego też powodu podczas montażu należy zachować odpowiednie spadki. Wytyczne przewidują nachylenie co najmniej 1-3 mm na długości 1 m. Aby jednak rynna sama się oczyszczała, zaleca się większy spadek – o wielkości nawet 5 mm.
Instalując rynny ze spadkiem, trzeba wiedzieć, jakie jest jej całkowite nachylenie. Można to łatwo obliczyć. Nachylenie rynny podano odpowiednio w (x) mm na 1 m rynny, gdzie (x) może wynosić 1 mm, 3 mm, 5 mm. Oznacza to, że początek rynny jest montowany o (x) mm wyżej niż jej koniec. Na długości 2 m nachylenie (x) jest mnożone przez 2. W takiej sytuacji początek musi być ustalony 2 razy wyżej niż koniec.
Aby obliczyć całkowite nachylenie rynny (C), musimy znać długość rynny (A) i nachylenie w mm (B). Jeśli są znane długość i spadek, można użyć formuły do obliczenia spadku na całej długości: A x B = C.
W tabeli 2 można zauważyć, że przy długości rynny 12 m i nachyleniu 5 mm należy uwzględnić całkowity spadek 60 mm. Odpowiada to różnicy wysokości od początku do końca rynien wynoszącej 6 cm.
Następnie zaleca się, aby poziomo wzdłuż okapu rozciągnąć sznur poziomujący. Najlepiej zrobić to z poziomicą. W ten sposób z uwzględnieniem spadku powinny być montowane uchwyty rynien.
WŁAŚCIWOŚCI CYNKU
- Symbol: Zn
- Gęstość (ciężar właściwy): 7134 kg/m3
- Temperatura topnienia: 419,53°C
- Współczynnik rozszerzalności liniowej: 31 x 10-6 1/deg
- Moduł (współczynnik) sprężystości
- podłużnej: 110 GPa
ZALETY ORYNNOWANIA Z BLACHY OCYNKOWANEJ
+ niskie koszty w porównaniu z innymi metalami;
+ duża popularność;
+ wiele dodatkowych elementów systemowych;
+ montaż na złączki eliminujący lutowanie;
+ możliwość malowania proszkowego, które skutecznie zabezpiecza materiał i jednocześnie nadaje mu wymagany kolor;
– brak ocynku na ciętych krawędziach, przez co blacha może rdzewieć;
– montaż wymagający wiedzy i umiejętności;
– konserwacja po kilku latach użytkowania: malowanie ręczne lub natryskowe jest możliwe (po dokładnym odtłuszczeniu), jednakże farba może się łuszczyć.