![Orynnowanie cynkowo-tytanowe Nasz dekarz](/wp-content/uploads/2019/06/2_IMG_8805-780x470.jpg)
Orynnowanie cynkowo-tytanowe
Szlachetna blacha cynkowo-tytanowa nie ulega korozji i odznacza się dużą trwałością. Mimo wielu zalet jej specyfika jest wyzwaniem dla dekarza. Liczą się przede wszystkim jego wiedza i umiejętności przy obróbce i montażu poszczególnych elementów.
Tekst Roman Tereszkiewicz
Cynk biały metal przejściowy o lekkim niebieskawym odcieniu. Można się pokusić o stwierdzenie, że jest tak stary, jak skorupa ziemska. Rzymianie prawdopodobnie byli pierwszymi, którzy stopili surowiec do mosiężnych monet z mieszaniny rud miedzi i cynku pod panowaniem cesarza Augusta (20 r. p.n.e. do 14 r. n. e.), zupełnie o tym nie wiedząc. Dopiero w 1374 r. w Indiach uznano cynk za materiał w 1720 r., a w 1805 r. w Belgii powstała pierwsza walcownia cynku.
![](/dev/wp-content/uploads/2019/06/2_IMG_8805-1024x780.jpg)
Przez ponad 200 lat cynk (tytanowy cynk) był stosowany jako wszechstronny metal budowlany do wytwarzania pokryć dachowych, elewacji i systemów orynnowania. Daje on wiele możliwości formowania dzięki specjalnym właściwościom. W zwykłej temperaturze jest on kruchy, w 100-150°C staje się kowalny i ciągliwy, powyżej zaś 200°C kruchość powraca, tak iż można go sproszkować.
![](/dev/wp-content/uploads/2019/06/5_IMG_8802-1024x762.jpg)
Nie bez znaczenie jest też to, że na walcowanej na gorąco powierzchni blachy cynkowej zastosowanej na zewnątrz tworzy się mocno przylegająca warstwa ochronna z tlenku cynku i węglanu cynku. Zmienia ona początkowo srebrzysto-lśniącą zewnętrzną powierzchnię tytan-cynku w matową, niebiesko-szarą patynę. Patyna stopniowo rośnie do jednorodnej powierzchni. Ta bardzo gęsta i przy uszkodzeniu „samolecząca” się warstwa zapewnia długotrwałą ochronę przed warunkami atmosferycznymi. Tworzenie się patyny wymaga dłuższego lub krótszego okresu w zależności od miejsca instalacji i ekspozycji na wilgoć lub opady. Przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii tworzy się gotową ,,fabryczną‘’ pasywację, dzięki której jednocześnie otrzymujemy gotowy efekt w wielu ciekawych kolorach.
![](/dev/wp-content/uploads/2019/06/3_IMG_8793-1024x683.jpg)
Rynny i rury spustowe cynkowo-tytanowe
Standardowe systemy rynnowe półokrągłe i prostokątne wykonuje się z blachy kolorze naturalnym o grubości 0,7-0,8 mm. W zależności od producenta dostępnych jest wiele elementów systemu, między innymi:
- lej spustowy (lutowany i podwieszany),
- denko rynny (lutowane i z uszczelką),
- złączka rynny
- z uszczelką
- narożnik rynny
- kosz zlewu,
- kolano (różne kąty),
- rura spustowa
- kielichowana,
- łącznik rury
- (opcjonalnie),
- obejma rury,
- trójnik rury,
- odsadzka,
- zbieracz deszczówki.
O trwałości systemu orynnowania decydują połączenia. Elementy orynnowania cynkowo-tytanowego scala się najczęściej za pomocą lutowania miękkiego – L-Sn 40 Pb (oznacza to, że zawartość cyny wynosi 40%, a zawartość ołowiu 60%). Aby uzyskać trwałe połączenie, temperatura topnienia lutu musi być niższa od temperatury topnienia elementów łączonych. Stop L-Sn 40 Pb ma temperaturę topnienia około 220-240°C i jest powszechnie używany do wykonania ołowianych szwów z cynku. Podczas lutowania należy jedynie upewniając się, że materiał się nie topi.
![](/dev/wp-content/uploads/2019/06/4_IMG_8799-1024x823.jpg)
Elementy orynnowania można też łączyć za pomocą kleju poliuretanowego. Należy wtedy zachować zakładem około 50 mm. Najlepsze połączenie uzyskuje się, jeżeli spoina znajduje się w pobliżu uchwytu. Alternatywą są też specjalne złączki rynnowe z uszczelką.
Rynny mocuje się na hakach stalowych ocynkowanych w koszulkach cynkowo-tytanowej, dzięki którym patyna powstaje w tym samym czasie na haku i na rynnie.
![](/dev/wp-content/uploads/2019/06/1_Dach-tytan-cynk-1024x683.jpg)
WŁAŚCIWOŚCI TYTAN-CYNKU
Skład: cynk (99%), tytan, miedź
Gęstość (ciężar właściwy): 7,2 g/cm3
Punkt topnienia: 418°C
Współczynnik rozszerzalności w kierunku walcowania: 2,2 mm/m x 100 K
Współczynnik rozszerzalności w kierunku walcowania: 1,7 mm/m x 100 K
Elastyczność: ponad 80 0000 N/mm²
ZALETY SYSTEMÓW RYNNOWYCH Z BLACHY CYNKOWO-TYTANOWEJ
Niezwykle łatwy do formowania, ma doskonałą jakość wykonania i ekstremalnie długą żywotność (nawet 80-120 lat).
Cynk jest niepalny, chroni przed elektrosmogiem i rozprasza prąd pioruna.
Cynk jest nietoksycznym i ekologicznie nieszkodliwym produktem. Nie zawiera zanieczyszczeń, które mogłyby zostać uwolnione pod wpływem warunków atmosferycznych lub podczas pożaru.
Elementy z blachy cynkowej nie wymagają żadnej dodatkowej powłoki zabezpieczającej ani chemicznej konserwacji.
Woda deszczowa odprowadzana z dachów cynkowych może być bezpiecznie stosowana, między innymi do nawadniania ogrodu.
Produkty cynkowe są przyjazne dla środowiska i poddawane są recyklingowi. Stare elementy, takie jak rynny lub elementy dachowe, mogą być sortowane i przetwarzane bez utraty jakości.
Wysoki stopień atrakcyjności przez cały „okres życia” domu. Cynk jest bezobsługowy i oferuje nowoczesne opcje projektowania. Te właściwości materiału zapewniają, że fachowo przetworzone produkty cynkowe zachowują swoje zalety przez okres kilku pokoleń.