Dachy płaskie ze względu na swoją specyficzną konstrukcję odprowadzają wodę opadową dużo wolniej niż dachy strome. Wymagają więc wyjątkowo skutecznego zabezpieczenia przed wodą. Szczególnego znaczenia nabiera zatem zastosowanie materiałów pokryciowych, zapewniających nie tylko trwałość i odporność na czynniki atmosferyczne, ale także odpowiednią hydroizolację oraz ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi.
Tekst Marta Bednarek
W praktyce hydroizolacja dachu płaskiego oznacza przeważnie ostatnią warstwę materiału na dachu. Jest to kluczowy element w zapewnieniu trwałości i bezpieczeństwa konstrukcji dachowej, który należy uwzględnić już na etapie projektowania obiektu budowlanego. Właściwa hydroizolacja jest istotna dla ochrony budynku szczególnie na powierzchniach płaskich, które są bardziej narażone na gromadzenie się wody w wyniku intensywnych opadów deszczu lub topnienia śniegu. Zastosowanie materiałów najwyższej jakości zagwarantuje skuteczną ochronę przed przeciekami oraz zapewni maksymalną szczelność oraz trwałość pokrycia dachowego.
Warto zaznaczyć, że wraz z szybkim rozwojem technologii, zmieniają się również trendy w zakresie wyboru materiałów dekarskich stosowanych do wykonania warstwy hydroizolacyjnej. Na przestrzeni ostatnich lat zauważa się wzrostową tendencję rezygnacji z tradycyjnych pap asfaltowych lub pap termozgrzewalnych na rzecz nowych metod zabezpieczenia dachów płaskich w postaci membran EPDM, membran TPO i PVC czy też płynnych membran dachowych.
Płynne membrany hydroizolacyjne są nowoczesnym i skutecznym rozwiązaniem w dziedzinie hydroizolacji nowych oraz remontowanych dachów. Tworzą one trwałą, wytrzymałą oraz szczelną ochronę nie tylko przed wilgocią, ale również przed mechanicznymi uszkodzeniami. W renowacji dachu płaskiego zastosowanie płynnych membran ogranicza do minimum koszty, związane z koniecznością i utylizacją starej warstwy. Nie ma też konieczności usuwania starego podłoża, ale przygotowanie nowego podłoża należy wykonać zgodnie z instrukcją danego systemu. Do płynnych membran zalicza się:
- zestawy na bazie emulsji i roztworów bitumu modyfikowanego polimerami,
- zestawy na bazie żywic poliestrowych zbrojonych włóknem szklanym,
- zestawy na bazie powłok aplikowanych na gorąco,
- zestawy na bazie poliuretanu,
- zestawy na bazie polimocznika,
- zestawy na bazie polimerów dyspersyjnych w wodzie.
Wady izolacji dachów wykonanych z użyciem zestawów materiałów w postaci płynnej
Hydroizolacja dachu jest niezbędnym elementem każdej konstrukcji budowlanej, która chroni budynek przed negatywnym wpływem wilgoci. Właściwie wykonana hydroizolacja zapewnia trwałość i bezpieczeństwo konstrukcji, a także komfort mieszkańców.
Dopasowanie odpowiedniej hydroizolacji do rodzaju dachu zależy od wielu czynników. Przede wszystkim należy uwzględnić konstrukcję dachu, jego kształt oraz materiały użyte do jego budowy. Ważne jest uwzględnienie warunków atmosferycznych panujących w danej lokalizacji oraz oczekiwania inwestora.
Decydując się na płynną hydroizolację dachu (zwaną potocznie płynną folią tworzywową lub folią w płynie) należy zweryfikować, czy dany zestaw materiałów w takiej postaci jest przeznaczony do pokryć dachowych. Zbagatelizowanie tych działań może doprowadzić do powstania wad płynnej hydroizolacji do dachów płaskich.
Błąd 1. Niewłaściwy dobór zestawu materiałów w postaci płynnej do hydroizolacji dachów płaskich
Należy pamiętać, że nie każde rozwiązanie w postaci płynnej może zostać zastosowane do hydroizolacji dachów płaskich. Użycie nieodpowiednich materiałów może doprowadzić do negatywnych konsekwencji. Przykładowo, hydroizolacje do łazienek są produkowane z myślą o specyficznych warunkach panujących wewnątrz łazienki (częste zmiany temperatury, kontakt z wodą i detergentami). Materiały te nie są dostosowane do ekstremalnych warunków, panujących na dachu (promieniowanie UV, zamarzanie, rozmarzanie). Skutki zastosowania niewłaściwych rozwiązań do wykonania hydroizolacji na dachu mogą wiązać się z koniecznością wymiany materiałów i napraw, wynikających z uszkodzenia warstwy hydroizolacyjnej, problemów z wodoodpornością, zawilgoceniem ocieplenia itp.
Przy klasyfikowaniu hydroizolacji płynnej jest kluczowy ETAG 005, który był podstawą do udzielania Europejskich Aprobat Technicznych (ETA), czyli dobrowolnego dokumentu pozwalającego na wprowadzenie wyrobu budowlanego do obrotu na rynku Unii Europejskiej, jeśli nie było dla niego normy zharmonizowanej.
Przy weryfikowaniu, czy dana płynna membrana może zostać wykorzystana do wykonania hydroizolacji dachu, należy odnieść się do europejskich regulacji ETAG (ang. European Technical Approval Guidelines) i stopniowo zastępujących ich od 1 lipca 2013 r. regulacji EAD (ang. European Assessment Document). Dokumenty te są opracowywane przez Europejską Organizację ds. Aprobat Technicznych (EOTA – European Organisation for Technical Approvals). Określają one wymagania techniczne dla wyrobów budowlanych nieobjętych zharmonizowanymi normami europejskimi (EN).
W praktyce regulacje te oznaczają, że jeśli mamy do czynienia z hydroizolacją płynną to powinna być ona w pierwszej kolejności klasyfikowana według starego porządku ETAG 005 (rozdział 1-8). W razie upływu ważności aprobaty technicznej lub wejścia nowego rozwiązania ta klasyfikacja powinna odbywać się na podstawie certyfikatów EAD. Oznacza to, że jeżeli takie materiały są klasyfikowane w inny sposób, to nie są to płynne hydroizolacje do pokryć dachowych.
Błąd 2. Realizacja prac w nieodpowiednich warunkach atmosferycznych
Szczegółowe zasady montażu określonych systemów są zawarte w instrukcjach montażu danych producentów. Uwzględniają one zakres temperatur, w którym powinno się je stosować. Aplikacja w nieodpowiednich warunkach może wiązać się z późniejszymi problemami. Jednym z nich może być opóźniony czas wiązania lub za szybki czas wiązania, jeżeli produkt zostanie zastosowany w temperaturze wyższej niż zalecana. W takich sytuacjach cała praca może okazać się bezskuteczna, a produkt nie spełni oczekiwanych rezultatów.
Płynne produkty w większości przypadków, nie mogą być stosowane w temperaturach poniżej + 100°C średniej dobowej. Oznacza to, że najlepszymi warunkami do wykonywania prac są miesiące wiosenne i letnie. Jednak praca w zbyt wysokich temperaturach również nie sprzyja skuteczności wykonanej izolacji.
Analogicznym błędem wykonawczym jest narażanie izolacji wodochronnych i powłok wykończeniowych na opady atmosferyczne przed uzyskaniem ich odporności na działanie deszczu. Zaleca się, aby montaż odbywał się w suchych i ciepłych warunkach, najlepiej w temperaturze powyżej 100°C.
Szczegółowe zasady montażu są zazwyczaj zawarte w instrukcjach przygotowanych przez producentów systemu.
Błąd 3. Nieodpowiednie podłoże lub źle przygotowane
Jednym z najczęstszych problemów związanych z hydroizolacją dachów jest niewłaściwe przygotowanie podłoża. Nierówne, brudne bądź wilgotne podłoże może utrudniać przyleganie materiałów hydroizolacyjnych i prowadzić w konsekwencji do nieszczelności. Dlatego też istotne jest, aby dokładnie oczyścić i osuszyć powierzchnię przed rozpoczęciem prac montażowych.
Błąd 4. Niezastosowanie kompletnego systemu materiałów wchodzącego w skład zestawu do hydroizolacji
Poszczególni producenci oferują kompletne zestawy do hydroizolacji, w skład których wchodzą wzajemnie uzupełniające się produkty przeznaczone do wykonywania bezspoinowej, elastycznej powłoki hydroizolacyjnej. Prawidłowo wykonana warstwa hydroizolacyjna skutecznie chroni przed wodą, promieniowaniem UV i zmianami temperatury. Gwarancją uzyskania szczelnej hydroizolacji jest stosowanie się do zaleceń, zawartych w instrukcji montażu danego producenta. W instrukcjach tych wskazane są konkretne zestawy materiałów i sposób ich aplikacji. Ważne jest zatem, aby nie łączyć w trakcie montażu preparatów różnych producentów, ponieważ może występować między nimi konflikt chemiczny. W efekcie mogą one ze sobą się nie związać, mogą się separować lub mogą nie uzyskać odpowiedniej wytrzymałości.
Błąd 5. Ułożenie zbyt małej grubości powłoki/powłok (warstw), w tym użycie zbyt płynnych materiałów do obróbek detali na elementach pionowych (spływ powłoki)
Grubość powłoki hydroizolacyjnej ma bezpośredni wpływ na jej skuteczność, trwałość oraz odporność na działanie czynników zewnętrznych. Warto zwrócić uwagę, że sposób stosowania i aplikowania folii w płynie może różnić się w zależności od konkretnego produktu. Dlatego też zawsze należy przestrzegać instrukcji producenta oraz stosować się do zaleceń dotyczących bezpieczeństwa pracy. Zbyt cienka warstwa może bowiem prowadzić do powstania mikropęknięć i przecieków, natomiast zbyt gruba – wydłuża wiązanie. Zatem przy stosowaniu folii hydroizolacyjnej, aplikowane warstwy powinny odpowiadać wymaganiom producenta systemu. Po związaniu warstwy z podłożem, warto sprawdzić, czy powstała powierzchnia jest jednolita, elastyczna i wolna od pęknięć, czy innych defektów. W razie potrzeby, należy nałożyć dodatkowe warstwy folii w płynie lub wykonać naprawę zgodnie z instrukcją producenta.
Błąd 6. Niezastosowanie odpowiedniego dla podłoża podkładu gruntującego (jeśli wymaga tego system hydroizolacji)
Podkład gruntujący pod hydroizolację to preparat, przygotowujący podłoże do aplikacji warstwy uszczelniającej. Dobór odpowiedniego gruntu zależy od rodzaju podłoża i zastosowanego systemu. Preparaty gruntujące służą przede wszystkim uzyskaniu trwałego połączenia materiału hydroizolacji z podłożem.
Z kolei niezastosowanie właściwego podkładu gruntującego zwiększa ryzyko odspajania, powstawania pęcherzy, a w konsekwencji – nieszczelności.
Błąd 7. Niestaranne wykonanie prac montażowych
Niestaranne wykonanie płynnej hydroizolacji może prowadzić do poważnych problemów, na przykład: do nieszczelności, przenikania wilgoci do wnętrza budynku, a nawet uszkodzenia obiektu. Przyczyną takiego stanu rzeczy mogą być błędy w przygotowaniu powierzchni (między innymi brak rozłożenia podkładu gruntującego na całej izolowanej powierzchni), brak staranności wykonania (w tym wysunięcie tkanin lub taśm zbrojenia poza powłoki hydroizolacyjne, odspojenie powłoki w trakcie układania i pozostawienie tych odspojeń, układanie zgęstniałych lub częściowo związanych mas – dotyczy przede wszystkim materiałów dwuskładnikowych).
Dlaczego hydroizolacja dachów płaskich jest aż tak ważna?
Hydroizolacja dachów jest kluczowym elementem każdej konstrukcji budowlanej, zapewniającym ochronę przed wodą i przedłużającym trwałość budynku. Najlepszym sposobem na uniknięcie problemów z hydroizolacją jest dokładne zaplanowanie i prowadzenie prac budowlanych. Ważne jest, aby projektować dachy płaskie z uwzględnieniem wszystkich możliwych czynników, które mogą wpływać na ich szczelność. Podjęte działania w tym zakresie skutecznie zminimalizują ryzyko powstawania nieszczelności.
MARTA BEDNAREK
Przez wiele lat zajmowała stanowiska kierownicze i wykonawcze w firmach międzynarodowych (obsługując między innymi rynek skandynawski). Aktualnie pełni funkcję dyrektora zarządzającego w firmie ADACH Sp. z o.o. Nadzoruje realizacje inwestycji z zakresu dachów płaskich i stromych. Współpracuje z renomowanymi producentami pokryć dachowych. Organizuje i prowadzi szkolenia dla wykonawców pokryć dachowych, opartych o materiały renomowanych polskich i zagranicznych producentów.
