Ubezpieczenia na czas budowy

Dość systematycznie na łamach „Naszego Dekarza” staram się przypominać Dekarzom stowarzyszonym w PSD, że zawarcie umowy ubezpieczenia OC jest wręcz koniecznością dla każdej firmy dekarskiej, ale jednocześnie nie wyczerpuje w 100% możliwości zabezpieczenia interesu majątkowego firmy dekarskiej na czas prowadzonych prac dekarskich i udziału firmy dekarskiej w procesie inwestycyjnym.

Tekst JACEK BARANOWSKI

Niestety, ta uwaga zwykle zy­skuje swe potwierdzenie w sytuacjach ekstremalnych, które co pewien czas dotykają także obiekty budowlane w trakcie reali­zacji prac budowlano-remontowych lub budowlanych. Wynika to z omawianej już kilkukrotnie na tych łamach istoty ubez­pieczenia OC.

Przedmiotem ubezpieczenia OC nie jest i nie może być określony składnik rzeczo­wy majątku ubezpieczonego, a aby umowa ubezpieczenia OC mogła spełnić swoją funkcję ochrony ubezpieczeniowej (pokryć w formie odszkodowania lub świadczenia ubezpieczeniowego roszczenia poszko­dowanego) ubezpieczony (na przykład dekarz) musi być uznanym za odpowie­dzialnego cywilnie za powstałą szkodę. Po­wyższe świadczy o tym, że ubezpieczenie OC zajmuje się wyłącznie odpowiedzialno­ścią cywilną odszkodowawczą (związaną z wyrządzeniem szkody poszkodowane­mu). W działalności prowadzonej przez fir­my dekarskie należy pamiętać, że żadna umowa ubezpieczenia OC nie pokryje zo­bowiązań:

Można wskazać na wiele zdarzeń, do któ­rych dochodzi bez przyczynienia się do nich przez firmę dekarską, a często jedynymi czynnikami sprawczymi i odpowiedzialny­mi za szkody są siły przyrody albo działania innych osób, za które dekarz nie ponosi od­powiedzialności cywilnej.

Dla wyjaśnienia, czy i w jakim zakresie mogła skutecznie chronić ubezpieczonego dekarza umowa ubezpieczenia OC przed­stawię na poniższym przykładzie z 2017 roku:

• Trwa rozbudowa i modernizacja domu mieszkalnego – prace, które wykonuje jedna z firm dekarskich obejmują swym zakresem między innymi wykonanie de facto nowego dachu przy uwzględnieniu wszystkich jego elementów składowych.
• Dekarz wykonuje prace na bazie zakupionych przez siebie materiałów budowlanych, których koszty zakupu rozliczy łącznie z kosztami swojej pracy po zakończeniu kontraktu.
• W dniach 11-12 sierpnia 2017 roku nad tym obszarem Polski ma miejsce huragan, o którym media podawały między innymi takie informacje: To był najsilniejszy huragan od 38 lat!, wiatr osiągał prędkość nawet 130 km/h.
• W trakcie i w wyniku huraganu ucierpiała także inwestycja – doszło do następujących szkód:
· Huraganowy wiatr zerwał także część wykonanego już pokrycia dachowego, zerwał prawidłowo wykonane przez dekarza zabezpieczenia na noc po zakończeniu prac w dniu poprzedzającym huragan.
· Towarzyszący huraganowi ulewny (nawalny) deszcz zalał między innymi już wcześniej wykonane elementy budynku w tym izolacje, pomieszczenia mieszkalne wraz ze znajdującym się w nich mieniem zleceniodawcy,
· Huraganowy wiatr zniszczył (porwał i rozniósł po okolicy) zgromadzone i zakupione przez dekarza materiały budowlane – właściwie zabezpieczone.
· Bilans strat znaczny zarówno po stronie dekarza, jak i jego zleceniodawcy.
· Wcześniej mieszkańcy na tym terenie nie byli powiadomieni przez lokalne władze o zbliżającym się zagrożeniu o tak katastroficznym jego charakterze.
• W związku z tym należy postawić pytanie, czy i w jakim zakresie może „zadziałać” ochrona ubezpieczeniowa w ramach ubezpieczenia OC dekarza?

• Mając na względzie opisane warunki brzegowe dla ochrony ubezpieczeniowej w ramach ubezpieczenia OC oraz zakres i przebieg zdarzenia szkodowego:

· trudno przypisać dekarzowi odpowiedzialność cywilną odszkodowawczą za szkody w mieniu zleceniodawcy między innymi zerwanie fragmentu dachu, zalanie pomieszczeń mieszkalnych, ruchomości domowych, wyposażenia budynku zniszczonego lub uszkodzonego wodą z nawalnych opadów po zerwaniu fragmentów dachu, wskazując na związek tych szkód z wykonywanymi przez dekarza pracami, a skoro brak przesłanego do uznania OC dekarza za powstałe szkody to jednocześnie brak podstaw, aby ubezpieczyciel w ramach omawianego ubezpieczenia OC uznał roszczenia poszkodowanego i wypłacił odszkodowanie.
· umowa OC dekarza nie pokryje szkód w wykonywanej przez niego pracy, czyli tych elementach budynku, które już wykonał i nie ma przesłanek, że wykonał je wadliwie niezgodnie ze sztuką, gdyż do czasu zakończenia prac realizował on je na swoim ryzyku.
· umowa OC dekarza nie pokryje także szkód w materiałach budowlanych zgromadzonych przez dekarza na miejscu inwestycji, gdyż było to jego mienie, a umowa ubezpieczenia OC może pokrywać szkody, których doznają osoby trzecie, czyli inne niż ubezpieczony.

Po tych stwierdzeniach należy zadać pyta­nie, czy można było w omawianym przykła­dzie zabezpieczyć się w związku z realizacją inwestycji przed skutkami działania takich żywiołów i kto mógł tego dokonać?

Odpo­wiedź brzmi TAK – gdyż ubezpieczyciele przewidują możliwość zawarcia specjal­nych umów ubezpieczenia mienia (obiek­tów budowlanych, materiałów budowlanych zgromadzonych na placu budowy, maszyn i urządzeń budowlanych oraz wyposażenia i zaplecza placu budowy na czas realizacji robót budowlano-montażowych od zda­rzeń losowych w tym działania sił przyro­dy. Ochrona ubezpieczeniowa wynikająca z umowy ubezpieczenia nie jest uzależniona od stwierdzenia czyjejkolwiek odpowiedzial­ności cywilnej. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń w tym ubezpieczeniu zależy od stwierdzenia, że przyczyną powstałych szkód w ubezpieczonym mieniu jest nagłe, niezależne od woli ubezpieczonego zdarze­nie losowe, za które uważa się także dzia­łanie sił przyrody. Ubezpieczenie to nazywa się ubezpieczeniem wszystkich ryzyk budo­wy (CAR). Umowę ubezpieczenia CAR może zawrzeć inwestor (zleceniodawca) albo wy­konawca, zaś prawidłowo zawarta umowa powinna zabezpieczać interes majątkowy wszystkich stron uczestniczących w kontr­akcie na roboty budowlane oraz wszyst­kich uczestników procesu inwestycyjnego, w tym także podwykonawców (właśnie w tym charakterze często występują firmy dekarskie w kontraktach budowlanych). Mię­dzy innymi z powyższych powodów bardzo istotne, aby przystępując do wykonywania prac budowlanych (dekarskich) wykonaw­ca (dekarz) znał sytuację polisową związaną z realizacją kontraktu i wiedział czy inwestor albo wykonawca generalny zawarli umowę ubezpieczenia CAR i na jakich warunkach. Omówieniu ubezpieczenia CAR w jego od­mianach poświęcimy kolejny artykuł. Już teraz zaznaczam, że ubezpieczenie CAR i jego odmiany mogą mieć zastosowanie nie tylko do dużych inwestycji budowlanych. Obecnie na rynku dostępne są ubezpiecze­nia pozwalające na dobre zabezpieczenie fazy budowy lub remontu także budynków jednorodzinnych.

Warto wyraźnie zaznaczyć, że zawieranie umów ubezpieczenia powinno być realizo­wane przez podmioty gospodarcze przy współpracy i za pośrednictwem brokera ubezpieczeniowego, który jako profesjo­nalista dostosuje zakres ochrony ubezpie­czeniowej do faktycznych potrzeb ubez­pieczającego i doradzi jak zminimalizować skutki ewentualnych błędnych decyzji zwią­zanych z zawarciem umowy ubezpieczenia – w tym ubezpieczenia OC.