Zgodnie z ustawą Prawo budowlane, każdą budowę powinno się realizować zgodnie z projektem oraz wydaną do niego decyzją pozwolenia na budowę lub zgłoszeniem. Bywa jednak, że w trakcie budowy są wprowadzane zmiany, w tym również te dotyczące dachu. Czego w związku z tym może spodziewać się dekarz?
Tekst TOMASZ RYBARCZYK
Realizowanie budowy bez wprowadzania zmian podczas jej trwania jest sytuacją idealną. Wówczas wszystko od początku do końca prace przebiegają zgodnie z projektem. Jednak w praktyce dość często wprowadza się zmiany już po wykonaniu projektu i uzyskaniu decyzji pozwolenia na budowę lub po zgłoszeniu. Wynikają one z pomysłów inwestorów i wykonawców, ale też czasami są spowodowane brakiem dostępności materiałów lub ekipy budowlanej. Są też takie, które są wynikiem czynników zewnętrznych (na przykład występują warunki, które nie były znane w trakcie projektowania). Przyczyn jest więc wiele. W kontekście zmian ważne jest, by były one nieistotnymi odstępstwami od projektu budowlanego, ponieważ nie komplikuje to prowadzenia robót. Każde istotne odstępstwo wymaga bowiem wstrzymania prac oraz ponownego uzyskania decyzji pozwolenia na budowę. Wiąże się to z tym, że inwestor będzie musiał zlecić wykonanie projektu zamiennego, który jest w takiej sytuacji niezbędny. Zgodnie z Prawem budowlanym art. 36a. 1. istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego lub innych warunków decyzji o pozwoleniu na budowę jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, wydanej przez organ administracji architektoniczno-budowlanej.
Prowadzenie budowy i jej zakończenie z istotnymi odstępstwami może wiązać się z wieloma poważnymi konsekwencjami. Może to powodować, że nie uzyska się pozwolenia na użytkowanie, że trzeba będzie doprowadzić budowę do stanu zgodnego z projektem i uzyskaną decyzją pozwolenia na budowę. A pamiętajmy, że do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie jest obowiązkowe dołączenie oświadczenia kierownika budowy o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz obowiązującymi przepisami. Nie ma więc możliwości, by nie ujęto zmian w dokumentach składanych na zakończenie budowy. Każde nieuwzględnienie wprowadzonych zmian jest poświadczeniem nieprawdy przez kierownika budowy, któremu w takich okolicznościach grożą konsekwencje.
Czym są istotne odstępstwa?
Pojęcie istotnego odstępstwa jest zdefiniowane w art. 36a ustęp 5 Prawa budowlanego. Zgodnie tym przepisem za istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu albo też projektu architektoniczno-budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę stanowi odstąpienie w zakresie (przedstawiamy tylko te odstępstwa, które można rozpatrywać w kontekście budowy dachu):
- projektu zagospodarowania działki lub terenu, w razie zwiększenia obszaru oddziaływania obiektu poza działkę, na której obiekt budowlany został zaprojektowany;
- charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego dotyczących: powierzchni zabudowy w zakresie przekraczającym 5%, wysokości, długości lub szerokości w zakresie przekraczającym 2% oraz liczby kondygnacji;
- ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, innych aktów prawa miejscowego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Jeśli chodzi o ocenę kwalifikacji zmian, czy jest to odstępstwo nieistotne czy istotne, to takie kompetencje ma tylko projektant. Nie może o tym decydować inwestor, kierownik budowy lub inspektor nadzoru inwestorskiego. Kierownik budowy i inspektor nadzoru inwestorskiego, jeśli mają wiedzę i doświadczenie, mogą jedynie wstępnie to ocenić, ale decydujące zdanie jest po stronie projektanta. Według Prawa budowlanego projektant dokonuje kwalifikacji zamierzonego odstąpienia od projektu zagospodarowania działki lub terenu albo też projektu architektoniczno-budowlanego lub innych warunków decyzji o pozwoleniu na budowę, a w razie uznania, że jest ono nieistotne, dołącza do dokumentacji budowy odpowiednie informacje (rysunek i opis). Nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu albo też projektu architektoniczno-budowlanego, lub innych warunków decyzji o pozwoleniu na budowę nie wymaga uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę oraz ponownego zgłoszenia.
Realizowanie budowy bez istotnych odstępstw
Kwestie dotyczące realizacji zamierzenia budowlanego są ujęte w Prawie budowlanym. I tak według art. 22 do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy między innymi zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie budowy i kierowanie nią w sposób zgodny z projektem lub pozwoleniem, obowiązującymi przepisami (w tym techniczno-
-budowlanymi), a także przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. Z kolei według
art. 25 do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy między innymi reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej.
Odstępstwa dotyczące dachu
W kontekście prowadzenia robót związanych z wykonaniem dachu dosyć często zachodzą następujące zmiany:
- zmiana geometrii dachu,
- zmiana wysokości dachu,
- zmiana konstrukcji więźby dachowej lub konstrukcji dachu (jeśli nie jest to więźba dachowa),
- zmiana klasy drewna więźby dachowej,
- zmiana warstw dachu,
- zmiana pokrycia dachowego.
Jest wiele elementów, dotyczących dachu, które w trakcie budowy mogą ulec zmianie. Wszystko ma swoje konsekwencje. W kolejnych artykułach opiszemy, jakie są prawdopodobne zmiany i jaki mogą mieć one skutek. Zwrócimy też uwagę, jak do nich podejść, by decyzje były podjęte przez osoby odpowiedzialne. Poradzimy, jak uniknąć kłopotów i co jest ważne z punktu widzenia wykonawców. Pamiętajmy, że wykonawca nie ma kompetencji, by samodzielnie i bez zgody inwestora cokolwiek zmieniać względem tego, co jest w projekcie. Najlepiej będzie kwestię zmian uzgodnić nie tylko z inwestorem, ale przede wszystkim z kierownikiem budowy. Samo uzgodnienie zmian między wykonawcą a inwestorem może okazać się niewystarczające. W takich okolicznościach dobra wola wykonawcy może się obrócić przeciwko niemu. Jeśli inwestor nie będzie uczciwy i nie przyzna się, że to on podjął taką decyzję, to może on wręcz obciążyć tym wykonawcę. Niestety, takich inwestorów jest coraz więcej.
TOMASZ RYBARCZYK
Architekt i inżynier budownictwa z ponad 30-letnim doświadczeniem; ma uprawnienia do projektowania i kierowania budową bez ograniczeń w zakresie konstrukcyjno-budowlanym oraz uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności architektonicznej; pełni funkcję kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego; rzeczoznawca budowlany w zakresie projektowania i wykonawstwa; znawca materiałów i technologii; projektuje, opracowuje ekspertyzy i opinie techniczne; członek trzech komisji technicznych w Polskim Komitecie Normalizacyjnym.
