Ostatnie lata dały się we znaki niemal każdemu, kto pracuje w branży budowlanej. Wysoka inflacja, trudności z materiałami, odpływ pracowników zza wschodniej granicy – to wszystko zmieniło sposób prowadzenia firm budowlanych w Polsce. Choć 2025 rok przynosi pewne oznaki stabilizacji, to wciąż nie są „łatwe czasy”. Jakie wyzwania niesie obecna sytuacja gospodarcza?
Tekst Małgorzata Walczak-Gomuła
Polska gospodarka jest głęboko zintegrowana z gospodarką europejską. Z jednej strony to umożliwia dynamiczny rozwój poprzez eksport, inwestycje i wsparcie finansowe Unii Europejskiej (UE). Z drugiej strony, uzależnienie od koniunktury europejskiej sprawia, że Polska jest narażona na zewnętrzne szoki, takie jak recesja w Niemczech, napięcia geopolityczne czy zmiany w polityce handlowej Unii. Obecnie strefa euro weszła w fazę stagnacji. Problemy ekonomiczne Europy nie tylko się utrzymują, ale również nie zanosi się na to, by miały ustąpić. Europejska gospodarka mierzy się z takimi wyzwaniami jak niski poziom inwestycji, osłabienie sektora produkcyjnego oraz ogólna niepewność gospodarcza. Państwa Unii Europejskiej tracą również coraz bardziej na znaczeniu pod względem konkurencyjności wobec innych największych globalnych graczy.
Zgodnie z kwietniowymi prognozami Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), w latach 2025-2026 tempo wzrostu światowego realnego PKB osłabi się do odpowiednio 2,8% i 3% w skali roku wobec 3,3% w 2024. Prognozy MFW zakładają utrzymanie się zróżnicowanej dynamiki wzrostu gospodarczego między krajami rozwiniętymi a wschodzącymi i rozwijającymi się. W przypadku gospodarek rozwiniętych MFW przewiduje niewielkie ograniczenie tempa wzrostu PKB z 1,8% w 2024 do 1,4% i 1,5% w latach 2025-2026. Z kolei dla rynków wschodzących i państw rozwijających się MFW oczekuje wzrostu gospodarczego w latach 2025-2026 w wysokości 3,7% i 3,9%, nieco słabszego od 4,3% obserwowanych w 2024. Na tym tle polska gospodarka wyraźnie będzie jedną z lepiej rozwijających się. Unia Europejska najprawdopodobniej, w odpowiedzi na nowe realia geopolityczne, dokonała korekty swojej polityki – zamiast oszczędności, postawi na zwiększone wydatki, zwłaszcza w sektorze obronnym. Choć te działania są postrzegane jako potencjalny impuls do ożywienia gospodarczego i wyjścia UE z zastoju przemysłowego, proces ten będzie długotrwały, a krótkoterminowo zwiększy ryzyko stagnacji przy rosnących cenach.
Polska Gospodarka – niby lepiej, ale…
Z początkiem 2025 roku w polskiej gospodarce mówi się o delikatnym ożywieniu. Faktycznie – gospodarka w Polsce rośnie (PKB w I kwartale 2025 to +3,2%), inflacja spada (ale wciąż jest powyżej 5%), a kurs euro i dolara nie szaleje jak wcześniej. Głównymi czynnikami napędzającymi PKB będą znacząco wyższe inwestycje publiczne i prywatne.
Należy w tym miejscu zaznaczyć, że w 2025 roku jest przewidywany największy napływ do Polski środków unijnych z funduszu odbudowy. Dodatkowym impulsem będzie dalszy wyraźny wzrost wydatków na inwestycje militarne. W 2025 r. istotnym czynnikiem wzrostu pozostanie spożycie prywatne, które osiągnie wyższą dynamikę niż w poprzednim roku. Na wzrost spożycia wpłynie między innymi stabilna sytuacja na rynku pracy, dalszy wzrost wynagrodzeń oraz poprawa nastrojów konsumenckich.
Według Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2025-2029, wzrost realnego PKB w 2025 roku wyniesie 3,7%. Polski Minister Finansów zakłada nieco wyższe tempo wzrostu aniżeli Rada Wykonawcza Międzynarodowego Funduszu Walutowego, który w kwietniu 2025 obniżył prognozę wzrostu PKB dla Polski na bieżący rok do 3,2% z 3,3% prognozowanych w styczniu. Głównym czynnikiem ryzyka dla oczekiwanej ścieżki PKB w najbliższych kwartałach pozostaje polityka celna administracji
Donalda Trumpa.
Wspomniane ryzyko jest przez analityków oceniane jako niewielkie. Jednak trzeba mieć na uwadze, że dalszy wzrost ceł zarówno w USA, jak i UE może odprowadzić do spadku wymiany handlowej pomiędzy obiema gospodarkami, co nie pozostanie bez wpływu na PKB również Polski. Spadek eksportu do Stanów będzie oznaczał również mniejsze zapotrzebowanie na import i z tego względu wpływ na eksport netto może być ograniczony. Jednak zmniejszenie eksportu będzie wiązało się z niższymi potrzebami inwestycyjnymi, a ten efekt będzie miał już istotny wpływ na dynamikę PKB. Również sama niepewność i wyczekiwanie na nowe cła (decyzja potencjalnie odroczona na 90 dni) mogą oznaczać opóźnianie nowych projektów inwestycyjnych.
| 2024 | 2025 | 2026 | |
| Austria | -1,2% | -0,3% | 0,8% |
| Belgia | 1,0% | 0,8% | 1,0% |
| Bułgaria | 2,8% | 2,5% | 2,7% |
| Chorwacja | 3,8% | 3,1% | 2,7% |
| Cypr | 3,4% | 2,5% | 2,7% |
| Czechy | 1,1% | 1,6% | 1,8% |
| Dania | 3,7% | 2,9% | 1,8% |
| Estonia | -0,3% | 0,7% | 1,8% |
| Finlandia | -0,1% | 1,0% | 1,4% |
| Francja | 1,1% | 0,6% | 1,0% |
| Grecja | 2,3% | 2,0% | 1,8% |
| Hiszpania | 3,2% | 2,5% | 1,8% |
| Holandia | 1,0% | 1,4% | 1,4% |
| Irlandia | 1,2% | 2,3% | 2,1% |
| Litwa | 2,7% | 2,8% | 2,5% |
| Luksemburg | 1,0% | 1,6% | 2,2% |
| Łotwa | -0,4% | 2,0% | 2,5% |
| Malta | 6,0% | 3,9% | 3,9% |
| Niemcy | -0,2% | -0,1% | 0,9% |
| Polska | 2,9% | 3,2% | 3,1% |
| Portugalia | 1,9% | 2,0% | 1,7% |
| Rumunia | 0,9% | 1,6% | 2,8% |
| Słowacja | 2,0% | 1,3% | 1,7% |
| Słowenia | 1,6% | 1,8% | 2,4% |
| Szwecja | 1,0% | 1,9% | 2,2% |
| Węgry | 0,5% | 1,4% | 2,6% |
| Włochy | 0,7% | 0,4% | 0,8% |
| Wielka Brytania | 1,1% | 1,1% | 1,4% |
| USA | 2,8% | 1,8% | 1,7% |
| Kanada | 1,5% | 1,4% | 1,6% |
| Japonia | 0,1% | 0,6% | 0,6% |
| Chiny | 5,0% | 4,0% | 4,0% |
| Ukraina | 3,5% | 2,0% | 4,5% |
| Rosja | 4,1% | 1,5% | 0,9% |
Finansowanie inwestycji
Przeciętny klient, który myśli o budowie domu albo remoncie dachu, nadal ogląda każdą złotówkę dwa razy zanim ją wyda. W Polsce głównym źródłem finansowania budowy lub remontu domu czy też zakupu mieszkania są cały czas kredyty hipoteczne, a te z uwagi na poziom stóp procentowych są nadal bardzo drogie. Niewielki sygnał do poprawy sytuacji dały w tym roku już same zapowiedzi obniżek stóp procentowych. W I kwartale 2025 r. popyt na kredyty mieszkaniowe znacząco wzrósł. Według danych Biura Informacji Kredytowej, w I kwartale 2025 r. złożono 98 tys. wniosków o kredyt hipoteczny. W porównaniu z poprzednim kwartałem oznacza to wzrost o 12%, a względem analogicznego okresu w ubiegłym roku – wzrost o 24%. Poza drugą połową 2023 r., kiedy uruchomiono program Bezpieczny Kredyt 2%, tak dużo wniosków kredytowych złożono ostatnio w III kwartale 2021 r., czyli w okresie obowiązywania niskich stóp procentowych. Sygnały płynące z Rady Polityki Pieniężnej wskazują, że majowa obniżka stóp procentowych nie jest ostatnią w tym roku, co – w połączeniu z nieznacznym wzrostem cen mieszkań i materiałów budowlanych oraz wzrostem realnych wynagrodzeń – może doprowadzić do wzrostu popytu na kredyty hipoteczne.
Mimo pewnych wyzwań, polska gospodarka nadal wykazuje silne fundamenty wzrostu. Dla sektora budowlanego oznacza to konieczność dostosowania się do zmieniających się warunków rynkowych, ale także szansę na wykorzystanie nowych możliwości inwestycyjnych. Kluczowe będzie monitorowanie dalszych zmian w polityce gospodarczej oraz aktywne reagowanie na potrzeby rynku.
MAŁGORZTA WALCZAK-GOMUŁA
Prezes Zarządu firmy ASM Research Solutions Strategy Sp. z o.o., specjalizującej się w badaniach i analizach rynkowych. Członek Zarządu OFBOR – najważniejszej organizacji w branży badawczej. Członek Komitetu Budownictwa przy Krajowej Izbie Gospodarczej. Ekspertka w zakresie rynku inwestycyjno-budowlanego. Autorka i współautorka publikacji z zakresu analiz gospodarczych oraz badań socjologicznych. Wykładowczyni akademicka, prelegentka i moderatorka paneli dyskusyjnych.
