Opinie techniczne pokryć i konstrukcji dachu – rola i znaczenie orzecznika technicznego.
Orzecznicy techniczni to wyselekcjonowani dekarze praktycy z odpowiednim wykształceniem, kwalifikacjami zawodowymi oraz doświadczeniem w pracy na dachu. Ich rola jest niezwykle ważna. Dlaczego tak jest i co warto zmienić?
Tekst JAN GRYCUK
Znaczenie roli orzeczników technicznych w strukturach Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy oraz wydawanych przez nich opinii jest bardzo istotne i nie do przecenienia ze względu na:
- mediacyjny i polubowny udział w rozstrzyganiu sporów, wyznaczanie oraz określanie standardów wykonywania robót,
- merytoryczne wspieranie dekarzy w kontaktach z odbiorcami robót,
- uzupełnianie akt sprawy w toczących się procesach,
- pełnienie roli pełnomocników do spraw technicznych we współpracy z biegłymi sądowymi.
Opinia techniczna pokryć i konstrukcji dachu
Ocena wykonanej usługi w formie pisemnej i zawierająca wszystkie niezbędne elementy powinna wyróżniać się prostymi i zrozumiałymi treściami. Niejednokrotnie wydana opinia jest dowodem w toczącej się sprawie i jej czytelnik (sąd, mecenas, ubezpieczyciel, zamawiający) takich informacji oczekuje. Istotne jest, aby takie opracowanie stwierdzało:
- czy wada jest istotna, czy nieistotna;
- czy opisywane pokrycie dachowe, element pokrycia pełni swoją funkcję czy też nie.
Nie należy nigdy oceniać wykonawcy, a jedynie jego pracę. Jeżeli nie jesteśmy w stanie sformułować opinii w jakimkolwiek elemencie naszego opracowania, to takie stwierdzenie umieszczamy.
Statystycznie najczęściej zlecenie wydania opinii wynika z błędów wykonawczych. Orzecznik techniczny jest osobą o wysokich kwalifikacjach, ale jest to tylko część jego niezbędnych umiejętności. Nie można pisać z błędami, niegramatycznie oraz załączać nieczytelnych zdjęć. Naszą opinię czytają i analizują niefachowcy. Stwierdzenie błędów czy niepoprawności wynika z naszego lub innych doświadczenia, ale sformułowania, wnioski, zalecenia oraz szacowanie kosztów stanowią istotę opinii. Rzetelność, bezstronność, wartość merytoryczna oraz czytelny przekaz to podstawy opinii technicznej.
Opinia techniczna i jej skutki
Toczące się postępowanie sądowe to etap, do którego dochodzi często z braku woli porozumienia. Procesy są przewlekłe, kosztowne i niepotrzebnie nas absorbują. Dekarz w procesie występuje zazwyczaj jako pozwany lub powód. Jeżeli chcemy wykazać się solidarnością i pomóc dekarzowi, mecenas naszego dekarza może złożyć wniosek o powołanie biegłego z dziedziny dekarstwa ad hoc (doraźnie). Czyli chętny dekarz składa przyrzeczenie przed rozprawą i taką funkcję będzie pełnił do końca jej rozstrzygnięcia. Jego opinia będzie miała inną wagę niż opinia orzecznika, bo ta jest traktowana jako opinia prywatna. Klient zlecił i zapłacił Stowarzyszeniu, a więc strona przeciwna może stwierdzić, że opinia jest stronnicza.
Stwierdzenie faktu niepoprawnego wykonania to jedynie część opracowania. Wskazanie właściwego rozwiązania z jego uzasadnieniem jest nie mniej ważne. Dobrze widzianymi przykładami są rysunki, poglądowe zdjęcia lub szkice.
Jakość opinii technicznej
Jakość świadczonych usług to temat rzeka. Niestety, ale jest to najczęstsza przypadłość konfliktów z inwestorem. W konfrontacji wykonawca jest z reguły na słabszej pozycji. Brak kwalifikacji, edukacji, wielkość firmy, cena i kilka jeszcze innych powodów to niemal gotowa recepta na porażkę.
Dobrze jest, aby oględziny dachu odbyły się z udziałem wykonawcy, jeżeli zależy dla orzecznika i dekarza na polubownym rozstrzygnięciu. Korzyści są oczywiste.
Odrębną kwestią są kwalifikacje orzecznika, jego zdolność oceny przedmiotu sporu oraz jakość stworzonej opinii. Niewiele jest publikacji z zakresu konstrukcji oraz wzorów poprawnych opinii. Nasze Stowarzyszenie może, a nawet powinno, tworzyć możliwości edukacji członków komisji technicznych. Myślę tu o propagowaniu dobrych opracowań, dzieleniu się wiedzą, wzajemnym wsparciu lub nawet rozmawianiu ze sobą.
Dorobek orzeczników jest znaczący. Tego typu inicjatywa może stanowić element pracy orzeczników. Formy, sposoby oraz wskazanie nowych narzędzi w kształceniu to początek. W naszym gronie są osoby o niekwestionowanych kwalifikacjach i na łamach „Naszego Dekarza” wielokrotnie dawali tego przykłady. Publikacje w formie zeszytów „Wytycznych dekarskich” stanowią uzupełnienie wiedzy orzeczników oraz są cytowane w sporach sądowych.
Stwierdzenie faktu niepoprawnego wykonania to jedynie część opracowania. Wskazanie właściwego rozwiązania z jego uzasadnieniem jest nie mniej ważne. Dobrze widzianymi przykładami są rysunki, poglądowe zdjęcia lub szkice. Obrazowanie naszej wiedzy świadczy, że nie ograniczamy się jedynie do wytykania czyichś błędów. Dla wszystkich stron sporu zrozumienie naszego przekazu będzie oczywiste, a uzasadnienie bardziej przekonujące.
Rola Stowarzyszenia w naszej branży może ulec jakościowej poprawie. Czytelna i zrozumiała ocena czyjegoś dzieła będzie wartością niekwestionowaną naszej organizacji. Nieuleganie presji środowiska, bycie pomocnym, niezależnym i wiarygodnym – wiem, że dla większości orzeczników technicznych to norma.
Doświadczenie jest podstawą, ale postęp, nowe rozwiązania i materiały oraz chęć doskonalenia się są drugą stroną medalu. Możliwości są, wola wśród orzeczników zapewne też, a to, co się stanie zależy tylko od nas.
Stowarzyszenie angażuje się w edukację i jest to absolutnie ważne, ale znajomość zawodu często nie idzie w parze z umiejętnością uczenia innych. Przekazywane treści, zaangażowanie i szacunek świadczą o klasie nauczyciela. W podobnej roli występuje orzecznik. Ma wystawić komuś ocenę.
Orzecznik czy może biegły?
Orzecznik techniczny i biegły sądowy to istotne źródła opiniujące. Jakość opinii tworzonych przez biegłych jest różna. Opinia biegłego nie jest ostatecznością. Jest wiele przykładów zażaleń złożonych na treści zawarte w opinii biegłego. Można to zrobić pod warunkiem, że opinia ma charakter opinii nierzetelnej, a uzasadnienie zażalenia będzie jasno sformułowane. Na zażalenie opinii biegły składa opinię uzupełniającą, w której ma się odnieść do naszych zarzutów. Dlatego spór sprowadza się operowania argumentami, które mają być jednoznaczne.
Wynagrodzenie dla orzecznika technicznego
Za wykonaną opinię orzecznik otrzymuje wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia na dziś jest kwestią umowną i o jej wysokości najbardziej decyduje osoba sporządzająca całe opracowanie. Minimalną kwotę określa regulamin opracowany przez Stowarzyszenie. Nie ma natomiast dokumentów, które uzasadniają, jakie czynniki wpływają na jej wysokość. Dobrze byłaby widziana „Karta pracy orzecznika”, w której można zapisać wydatki, koszty oraz czas związany z wykonaniem zlecenia na wydanie opinii. Ustalona stawka godzinowa mnożona przez jego czas oraz dodanie udokumentowanych wydatków (kilometrówka, najem sprzętu, wydruki oraz inne) dałoby kwotę końcową.
Wspomniana stawka godzinowa powinna być adekwatna do wykonywanej, odpowiedzialnej pracy. Jej wysokość należy ustalać na rok, a po uwzględnieniu zmieniających się kosztów wynagrodzenie orzecznika może być motywujące.
Wysokość wynagrodzenia orzecznika na dziś jest kwestią umowną i o jej wysokości najbardziej decyduje osoba sporządzająca całe opracowanie. Minimalną kwotę określa regulamin opracowany przez Stowarzyszenie. Nie ma natomiast dokumentów, które uzasadniają, jakie czynniki wpływają na jej wysokość. Dobrze byłaby widziana „Karta pracy orzecznika”, w której można zapisać wydatki, koszty oraz czas związany z wykonaniem zlecenia na wydanie opinii.
Narzędzia
Warunki oględzin dachu, dokumentowanie oraz sporządzanie opinii wymagają posługiwania się odpowiednimi narzędziami. Wygląd orzecznika w oznakowanej kamizelce, kasku i środkach ochrony przed upadkiem z wysokości jest sugestią do rozważenia.
Dostępne, proste w obsłudze drony stanowią o zupełnie nowych możliwościach fotografowania miejsc niedostępnych, z bliskiej odległości i wysokiej jakości.
Umiejętność rysowania, kosztorysowania robót dekarskich, dobrej obsługi edytora tekstu mogą być elementami naszych narzędzi oraz dobrym uzupełnieniem kwalifikacji wieloletnich, doświadczonych dekarzy, których funkcja orzecznika technicznego będzie coraz częstszym zajęciem.
Podsumowanie
Zachęcam czytelników „Naszego Dekarza” do skomentowania powyższego artykułu oraz podzielenia się swoim doświadczeniem bycia orzecznikiem technicznym, a szczególnie cenne będą przykłady rozstrzygnięć sporów, w których Wasza rola była istotna.
Polskie Stowarzyszenie Dekarzy inicjuje wiele aktywności swoich członków lokalnie czy też szerzej i w ich gronie są aktywne z pasją osoby. To te nieprzeciętne osobowości najlepiej opisują naszą organizację. Orzecznik techniczny jest częścią zespołu ludzi, którzy chcą budować Stowarzyszenie.
JAN GRYCUK
Dekarz, cieśla, inżynier budownictwa, biegły z zakresu dekarstwa, nauczyciel zawodu. Wieloletni prezes Oddziału w Białymstoku Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy. Autor publikacji oraz materiałów edukacyjnych z zakresu dekarstwa. Pasje: projekty i realizacji obiektów zabytkowych, narzędzia dla dekarzy i cieśli (od pomysłu do wykonania), graficzne wspomaganie projektowania detali ciesielskich i blacharskich.
